طبقه بندي تاريخ معماري و شهرسازي در ايران، تدوين عناوين، معاني و مفاهيم

A Classifying the History of Architecture and Urbanism in Iran; The Collection of Terms, Definitions and Concepts

تاريخ نگاري هنر و طبيعتاً معماري و شهرسازي از جمله علومي است كه گرچه مي توان ريشه هاي تاريخي براي آن در ايران يافت ولي در شكل كنوني، در پي مواجه جامعه ايراني با تغييرات و تحولات علمي و صنعتي غرب به آن توجه و اقبال نموده است. در فرآيند اين امر فراز و فرودهايي را شاهد بوده و نگرش ها و گرايش هاي متفاوتي را تجربه كرده و با محاسن و معايب آن از نزديك آشنا شده است. اما همچنان و عليرغم گذشت نزديك به يك قرن هنوز تعريف واضح و روشني از عناوين مورد استفاده و بار معنايي آن ها در دست نيست. در راستاي حصول به هدف تبيين و تدوين ادبيات مناسب براي اين منظور، سوال اصلي اين است كه كدام واژه و يا تركيب واژگان مي تواند عنواني مناسب و كارآمد در زمينه طبقه بندي تاريخ هنر و خصوصاً معماري با جايگاه ويژه سرزميني در ايران به دست دهد. در اين مقاله سعي شده است كه با استفاده از روش تحقيق تفسيري تاريخي و تكنيك هاي روش تحقيق استدلال منطقي ضمن بررسي دقيق معناي تحت اللفظي واژگان كليدي در اين زمينه مانند شيوه، سبك، مكتب، دوره، و مشابهات لاتين آن ها كه در تاريخ نگاري معماري و شهرسازي بسيار مورد استفاده قرار گرفته اند و مطالعه پيرامون سير تاريخي به كارگيري آن ها در اين روند و همچنين بررسي و تحليل آرا و نظرات انديشمنداني كه دستي در اين موضوع دارند به درك مفاهيم عميق تري از آن ها برسد و تاثير هريك را بر فرآيند تدوين تاريخ معماري و شهرسازي ايران مطالعه نمايد. در اين مسير نقش اين عناوين در تنظيم تاريخ ساير هنرها اعم از قديم و جديد نيز بررسي شده و در نهايت به نظر مي رسد كه استفاده از يك تركيب سه وجهي متشكل از واژه شيوه و وجه سرزميني و همچنين زمانه توليد اثر مي تواند تركيب مناسبي براي تاريخ نگاري معماري و شهرسازي ايران باشد. واژگان كليدي: تاريخ نگاري هنر، شيوه، سبك، مكتب، دوره.