سنجش و ارزيابي در نظام آموزش معماري با تاكيد بر يادگيري مبتني بر تيم و ارزشيابي همتايان

Measurement and Evaluation in Architecture Education Systems with an Emphasis on Team-Based Learning and Peer Evaluation Method

آموزش معماري يكي از موضوعات مهم و كليدي در جريان رشد و شكوفايي معماري در ايران و ترسيم آينده معماري ايران و جهان به شمار مي آيد. پرورش خلاقيت و روحيه انتقادي دانشجويان در ارايه طرح هاي معماري و ارزيابي دقيق و صحيح آن، داراي پيچيدگي هاي خاصي بوده، و عدم توجه كافي به عوامل جنبي موثر و تاثيرگذار بر ارزيابي، شيوه هاي جاري آموزش و قضاوت را با چالش هاي اساسي مواجه ساخته است كه ماحصل اين مسايل عمل و حرفه معماري را متاثر ساخته است. انواع روش هاي آموزشي در كلاس درس دوره هاي معماري نتايج متفاوتي را حاصل مي كند، اما آنچه كه امروزه در اغلب كلاس هاي معماري رايج است، استفاده از روش هاي مبتني بر تيم است. يادگيري مبتني بر تيم نوعي راهبرد آموزشي است كه با هدف ارتقاي كيفيت يادگيري در دانشجويان از طريق افزايش مهارت حل مساله اطمينان از حضور دانشجويان در كلاس درس با آمادگي قبلي، ايجاد كلاسي پر انرژي و غيره ارايه گرديده است كه بخشي از مقاله حاضر به مناسب سازي اين روش براي كاربرد در كلاس هاي آموزشي معماري پرداخته است. ارزيابي دانشجويان در محيط هاي آموزشي از گذشته مورد استفاده مراكز آموزشي قرار داشته و در اغلب دانشگاه ها به صورت امري معمول و در برخي به صورت اجباري ساليانه انجام مي پذيرد. ارزيابي به طور كلي به يافته هاي خود متكي بوده و مستلزم نوعي داوري درباره موثر بودن، ثمربخشي اجتماعي و مطلوب بودن فرآيند يا برنامه و نهايتاً فرآورده بر حسب اهداف و ارزش هاي تعيين شده مي باشد. ارزيابي پروژه ها بايد به نحوي انجام پذيرد كه تاثير عوامل اغتشاشگر، نظير جو مناسبات اجتماعي، سياسي و مديريتي برآن به حداقل ممكن برسد و فقط ملاك هاي علمي و عملي و حرفه اي ملحوظ شود. ماهيت متفاوت رشته معماري نسبت به ساير رشته ها باعث مي شود كه معيارهايي كه براي قضاوت طرح ها در اين رشته به كار مي روند، صد در صد ثابت و بدون تغيير نباشند. از طرفي نقش غيرقابل انكار عوامل انساني در داوري طرح ها باعث مي شود كه همواره درصدي از انحراف نسبت به معيارها با توجه به سلايق هيات قضاوت وجود داشته باشد. بر همين اساس، در بخش ديگري، مقاله به معرفي روش ارزشيابي همتايان به عنوان رويكردي مطلوب در نحوه سنجش آثار معماري از يك سو و از ديگر سو به عنوان مناس بترين روش ارزيابي در رويكرد آموزشي مبتني بر تيم پرداخته است. واژگان كليدي: آموزش معماري، ارزيابي آموزشي، يادگيري مبتني بر تيم، ارزشيابي همتايان.