شناسايي و اولوي تبندي معيارها و شاخص هاي موثر در فرآيند تحقق پذيري پروژه هاي طراحي شهري در ايران

Identification and Prioritization of Criteria and Indicators in Implementation of Iran’s Urban Design Projects

به موازات ارتقا جايگاه طراحي شهري در نظام برنامه ريزي كشور، توجه به فرآيند تحقق پذيري آن از اهميت به سزايي برخوردار است. چه بسيار پروژه هاي طراحي شهري كه علي رغم نياز مبرم به آن ها جهت رفع كمبودها و نارسايي هاي محيط شهرهاي معاصر كشورمان، به دليل ضعف اساسي در تعريف، تهيه و تصويب به اجرا نرسيده اند. عدم اجراي پروژه هاي مذكور سبب كاهش كيفيت فضاهاي عمومي شهرها و نارضايتي عموم شهروندان شده و مديران شهري را بر آن داشته است كه با تجديد نظر در فرآيند اجرايي پروژه ها در پي يافتن دلايل اصلي كاهش تحقق پذيري باشند. از اين رو مطالعه فرآيند تحقق اين قبيل پروژه ها از ضروريات پژوهش هاي شهرسازي كشور مي باشد. بر اين اساس پژوهش حاضر تلاشي براي شناسايي و اولويت بندي معيارها و شاخص هاي موثر در اين فرآيند مي باشد. بدين منظور، با استفاده از مطالعات اسنادي و با مروري بر متون مربوطه، ابتدا به تدوين چارچوب نظري پرداخته، سپس با استفاده از روش تحليلي تطبيقي و مرور مستندات و آرا مشابه ساير انديشمندان، معيارها و شاخص هاي اوليه مشخص شد. سپس به منظور بومي سازي و انطباق با زمينه ايران، معيارها و شاخص هاي مذكور با روش مصاحبه با صاح بنظران تدقيق و تكميل شد. در نهايت ميزان اهميت هر يك از معيارها و شاخص ها به وسيله پرسشنامه توسط بازيگران اصلي پروژه هاي طراحي شهري ايران تعيين شده و اولويت بندي انجام يافت. يافته هاي پژوهش نشان داد در شرايط موجود طراحي شهري ايران، معيار صلاحيت كارفرما و مديريت پروژه، مشاركت عمومي و شاخص هاي مربوطه بالاترين ميزان اهميت و معيار ميزان تعامل قانوني، پشتيباني علمي- آكادميكي و شاخص هاي مربوطه كمترين اهميت را از نظر بازيگران اصلي دارا مي باشند. واژگان كليدي: معيار، شاخص، تحقق پذيري، فرآيند، پروژه هاي طراحي شهري.