فراتحليلي بر حساسيت رفتار سفر (وسيله سفر) نسبت به شكل شهر

Meta-Analysis of Elasticity of Travel Behavior (Mode Choice) Regarding to the Urban Form

جهان امروز با چالش هاي فراواني در حوزه جا به جايي از جمله مصرف بالاي سوخت، آلودگي هوا، شلوغي خيابان ها، كاهش فعاليت فيزيكي، نا امني عابرين و غيره رو به رو بوده كه بسياري از آن ها ناشي از وابستگي به اتومبيل و در نتيجه شكل هاي شهري خودرو مدار مي باشد. در همين راستا، مطالعات تجربي فردي فراواني در كشورهاي مختلف صورت گرفته تحليل رفتارهاي سفر بوده است كه بر اساس آن سفر به منظور يك هدف و رسيدن به يك مقصد انجام مي گيرد و خود يك هدف نمي باشد (مانند سفر تفريحي). اما مطالعات مذكور با اهداف و رويه هاي متفاوت در واكاوي روابط شكل شهر و رفتار سفر صورت گرفته و به نتايج متفاوت و غير قابل تعميمي دست يافته اند. تحقيق حاضر با روشي توصيفي تحليلي ابتدا با مروري گسترده بر مطالعات تجربي به بررسي ابعاد موضوع تحقيق پرداخته سپس با استفاده از روش فراتحليل (متاآناليز) و محاسبه الاستيسيته وزني ميانگين (ميزان حساسيت) به واكاوي، تركيب و تعميم نتايج مطالعات فردي صورت گرفته در زمينه شكل شهر و رفتار سفر (وسيله سفر) پرداخته است. مهم ترين يافته هاي تحقيق حاكي از آن است كه "تراكم جمعيتي"، "فاصله تا مغازه" و "تراكم تقاطع" تاثير (مثبت) بيشتر و تعميم پذيرتري بر پياده روي يا دوچرخه سواري دارد و "تراكم جمعيتي"، درصد نقاطع هاي چهارراه" و "فاصله تا نزديك ترين ايستگاه" نيز تاثير بيشتري بر استفاده از حمل و نقل همگاني دارد. همچنين مي توان گفت؛ "تراكم جمعيت" و دو شاخص "تراكم ناخالص مسكوني و اشتغال" و "تركيب كاربري ها" در سطح معني داري p < .001 بر استفاده از اتومبيل تاثير منفي دارد. واژگان كليدي: شكل شهر، رفتار سفر، فراتحليل، الاستيسيته.