طراحي و اجراي الگوي مديريت يكپارچه مواد زايد جامد شهرك‌هاي صنعتي، مطالعه موردي شهرك صنعتي شاهرود

Design and Implementation of Integrated Solid Wastes Management Pattern in Industrial areas, Case Study of Shahroud, Iran

زمينه و هدف: هدف اين مطالعه، طراحی و اجرای الگوی مديريت يكپارچه زايدات صنعتی در شهرك صنعتی شاهرود و همچنين بررسی نتايج و تعيين مشكلات اجرايی احتمالی اين الگو است. روش بررسی: اين مطالعه توصيفی- تحليلی به مدت 4 سال در شهرك صنعتی شاهرود انجام شد و مراحل اجرای آن عبارت بودند از: 1-آناليز كمی و كيفی كليه مواد زايد جامد توليد شده در اين شهرك، 2-تعيين وضعيت فعلی مديريت مواد زايد جامد در اين شهرك و مشخص كردن برنامه‌های اجرا شده در اين ارتباط، 3-طراحی و پياده‌سازی الگوی مديريت يكپارچه شامل طراحی و اجرای برنامه‌های آموزشی، وضع قوانين جرائم و مشوق ها، تشريح برنامه‌ها برای تمامی واحدهای مستقر و اجرای آن و 4-نظارت بر روند اجراء و تعيين نتايج حاصل از آن. يافته‌ها: ساليانهton 1728 مواد زايد جامد در اين شهرك توليد می‌شود كه سهم زايد صنعتی ton 1603، و زايدات خانگی ton 125 است. با اجرای اين الگو دو سيستم جداگانه تفكيك، جمع‌آوری و بازيافت زايدات صنعتی و خانگی در اين شهرك راه‌اندازی شد. همچنين مطابق با اهداف، ميزان مواد زايد جامد توليدی و دفعی در سال 1390 به ترتيب به 5/51 و Kg per 100 million Rials products6/28 و ميزان بازيافت زايدات صنعتی و كاغذ نيز به ترتيب به 42 % و 40 % رسيد. نتيجه‌گيری: نتايج نشان داد كه اجرای اين مدل يعنی راه‌اندازی عمليات تفكيك، اجرای برنامه‌های آموزشی، ظرفيت‌سازی، ارائه خدمات فنی، تكميل چرخه صنايع مستقر در شهرك و تقويت همكاری‌های بين واحدهای صنعتی با مديريت شهرك تا حد زيادی توانست مشكلات مديريت پسماند را كاهش دهد.

Background & Objectives: The aim of the study was to design and implement integrated solid wastes management pattern in Shahroud industrial area, to evaluate the results, and to determine possible performance problems. Materials & Methods: This cross - sectional study was carried out for 4 years in Shahroud industrial area and the implementation process included: 1. qualitative and quantitative analysis of all solid wastes generated in the area, 2. determining the current state of solid waste management in the area and identifying programs conducted, 3. designing and implementation of integrated management pattern including design and implementation of training programs, laws, penalties and incentives, and illustrating and implementing programs for all factories, and 4. monitoring the implementation process and determining the results. Results: Annually, 1,728 tons of solid waste is generated in the area including 1603 tons of industrial waste and 125 tons of municipal wastes. By implementing this pattern, two separated systems of collection and recycling of domestic and industrial waste were launched in this area. Moreover, consistent with the goals, the amount of solid waste generated and disposed in 2011 was 51.5 and 28.6 kg per 100 million Rials production respectively. In addition, 42 and 40% of the industrial waste and paper were recycled. Conclusion: Results showed that implementation of this pattern, i.e. running source separation, training programs, capacity building, providing technical services, completing chain of industries and strengthening the cooperation between industrial estate management and industrial units could greatly reduce the waste management problems.