مديريت كودي نيتروژن بر عملكرد دانه و شاخص هاي كارايي

The effect of nitrogen fertilization management on grain yield and nitrogen efficiency indices in corn

ذرت (Zea mays L.) از جمله گياهاني است كه در طول دوره رشد به مقادير زيادي نيتروژن نياز دارد. افزايش كارايي مصرف اين عنصر علاوه بر افزايش سود اقتصادي، موجب كاهش آلودگي محيط زيست نيز مي شود. لذا به منظور تاثير مديريت كودي نيتروژن بر عملكرد دانه و شاخص هاي كارايي نيتروژن اين تحقيق از سال 1385 به مدت سه سال در مركز تحقيقات كشاورزي صفي آباد دزفول اجرا گرديد. آزمايش به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با دو عامل نيتروژن خالص در چهار سطح (صفر، 100 ، 150 و 200 كيلوگرم در هكتار و زمان مصرف نيتروژن درپنج سطح ( مصرف يك سوم هنگام كاشت و دو سوم در مرحله 6 تا 8 برگي، مصرف دو سوم در مرحله 6 تا 8 برگي، مصرف يك دوم هنگام كاشت ويك دوم در مرحله 6 تا 8 برگي، مصرف يك سوم هنگام كاشت، يك سوم درمرحله 6 تا8 برگي، يك سوم در زمان ظهور گل نر و مصرف يك چهارم هنگام كاشت، يك چهارم در مرحله 6 تا 8 برگي، يك چهارم در زمان ظهورگل نر و يك چهارم در زمان گرده افشاني) در سه تكرار اجرا گرديد. نتايج نشان داد كه اثر سطوح نيتروژن و زمان مصرف آن بر عملكرد دانه و وزن هزار دانه ذرت معني دارگرديد. تاثير سطوح نيتروژن بر شاخص هاي كارايي نيتروژن و نيترات باقيمانده خاك معني دار بود. زمان مصرف نيتروژن فقط بر كارايي استفاده نيتروژن معني دار گرديد. با افزايش مصرف نيتروژن، عملكرد دانه به صورت معني داري افزايش يافت. اين درحالي بود كه كارايي مصرف، جذب و استفاده از نيتروژن به صورت معني داري كاهش يافت. بنابراين مصرف 150 كيلوگرم نيتروژن خالص در هكتار با عملكرد دانه، وزن هزار دانه و كارايي مصرف به ترتيب 96/7 تن در هكتار، 346 گرم و 44 كيلوگرم در كيلوگرم توصيه مي گردد.

Among crop plants, corn (Zea mays L.) need a great amount of nitrogen during its growth period. An increase in the efficiency of nitrogen application not only decrease environmental pollutions, but also it,s economical. This study was conducted to determine the effect of nitrogen fertilization management on the yield and nitrogen efficiency in corn during 2006-2009 at Safi-abad Dezful Agriculture Research Center. The experiment was arranged as factorial in a randomized complete block design with three replications. The first factor consisted of four nitrogen levels (0,100,150 and 200 kg N ha-1) and the second factor consisted of five time of application levels (as 1/3+1/3 at sowing and 6- 8 leaves , as 2/3 at 6- 8 leaves, as 1/2 +1/2 at sowing and 6-8 leaves, as 1/3 + 1/3 + 1/3at sowing, 6– 8 leaves and tassel appearance, and 1/4 +1/4+1/4+1/4 at sowing, 6-8 leaves, tassel appearance and flowering). The result showed that nitrogen levels and time of application on grain yield and 1000 grain weight were significant. Nitrogen levels on nitrogen efficiency indices and residual nitrate were significant. Time of nitrogen application on nitrogen utilization efficiency was only significant. Increasing in the amount of nitrogen application led to significant decrease the efficiency of nitrogen use, nitrogen uptake and nitrogen utilization, although, grain yield significantly increased. According to the result of this study, application of 150 kg N ha-1 with grain yield, 1000 grain weight and use efficiency of 7.96 t ha-1, 346 g and 44 kg kg-1 is recommended, respectively