مردم‌سالاري ديني و امنيت اجتماعي؛ با نگاهي انتقادي به ليبراليسم و جامعه‌گرايي

ايده امنيت اجتماعي با مكتب كپنهاگ و از اوايل دهه 1990 مطرح شد. بعدها با توسيع و تعميق مفهوم امنيت، ابعاد جديدي مانند امنيت وجودي پديدار شد كه مي‌تواند در مقوله امنيت اجتماعي قرار بگيرد، زيرا آن هم در مقابل تهديدات اجتماعي معنادار مي‎شود. در اين نوشتار، پس از بحثي تيوريك در باب امنيت اجتماعي، پاسخ‌هاي ليبراليسم و جامعه‌گرايي به اين مسيله و پاسخ حكومت مردم‌سالاري ديني به امنيت اجتماعي بررسي خواهد شد. استدلال مي‎شود كه حكومت مردم‌سالاري ديني، با ابعاد معنوي و تاكيدش بر جماعت، تبديل تفاوت‌هاي قومي- فرهنگي به مسايل سطح متغيرات (در مقابل سطح ثابتات ديني)، تاكيد بر اخوت و وحدت اسلامي مذاهب اسلامي و تاييد حقوق انساني و فرهنگي اديان غير اسلامي (من جمله از طريق عقد ذمّه) در امر حفظ امنيت اجتماعي با مشكلي مواجه نمي‌شود. از سوي ديگر، به دليل تاكيد حكومت ديني بر ثابتات ديني و مخاطب تلقي‌كردن فطرت بشري و تاكيد بر نقش زمان و مكان در اجتهاد، از معضل و معماي ذوحدين ليبراليسم و جامعه‌گرايي فاصله مي‌گيرد.