بررسي اثر رژيم غذايي DASH بر مقاومت انسوليني، التهاب، و استرس اكسيداتيو در ديابت بارداري: يك كارآزمايي باليني تصادفي

THE EFFECT OF DASH DIET ON INSULIN RESISTANCE, INFLAMMATION, AND OXIDATIVE STRESS IN GESTATIONAL DIABETES: A RANDOMIZED CONTROLLED CLINICAL TRIAL

مقدمه: بر طبق دانش ما هيچ گزارشی مبنی بر اثرات رژيم غذايی DASH (Dietary Approaches to Stop Hypertension) بر مقاومت انسولينی، التهاب، و استرس اكسيداتيو در زنان باردار مبتلا به ديابت بارداری (GDM) در دست نيست. اين مطالعه با هدف بررسی اثرات رژيم غذايی D‏ASH بر مقاومـت انسولينی، hs-CRP (high-sensitivity C-reactive protein) و شـاخـص‌های استرس اكسيداتيو در بين زنان مبتلا به ديابت بارداری انجام شد. روش‌ها: اين كارآزمايی بالينی تصادفی بر روی 32 زن باردار كه در هفته 24 تا 28 بارداری تشخيص ديابت بارداری برای آنها داده شده بود، اجرا شد. شركت كنندگان به‌صورت تصادفی به يكی از گروه‌های كنترل (16 نفر) يا رژيم غذايی D‏ASH (16 نفر) برای 4 هفته تخصيص داده شدند. رژيم غذايی D‏ASH غنی از ميوه‌ها، سبزی‌ها، غلات كامل، و محصولات لبنی كم‌چرب بوده و مقادير اندكی چربی اشباع، چربی كل، كلسترول، غلات تصفيه شده و شيرينی‌ها، به‌همراه 2400 ميلی‌گرم سديم در روز را شامل می‌شد. در رژيم غذايی گروه كنترل40% تا 55% انرژی از كربوهيدرات، 10% تا 20% از پروتئين و 25% تا 30% از چربی بود. نمونه‌های خون ناشتا در ابتدا و پس از 4 هفته مداخله جهت اندازه‌گيری گلوكز پلاسما ناشتا (FPG)، انسولين سرم، hs-CRP، مدل هموستاز ارزيابی مقاومت انسولينی (HOMA-IR)، ظرفيت تام آنتی اكسيدانی پلاسما (TAC) و سطح تام گلوتاتيون (GSH) جمع‌آوری شد. يافته‌ها: مصرف رژيم غذايی DASH در مقايسه با رژيم كنترل منجر به كاهش FPG (62/7- در برابر 68/3 ميلی‌گـرم در دسی‌ليتر؛ 02/0=P)، سطوح انسولين سرم (62/2- در برابر 32/4 µIU/mL؛ 03/0=P) و امتياز HOMA-IR (8/0- در برابر 1/1؛ 03/0=P) شد. همچنين غلظت TAC پلاسما (2/45 در برابر 2/159- mmol/L؛ 0001/0>P) و GSH (1/108 در برابر 9/150-µmol/L؛ 0001/0>P)در گروه DASH در مقايسه با گروه كنترل افزايش يافته بود. تفاوت معنی‌داری در ميانگين تغييرات سطح سرمی hs-CRP بين دو رژيم غذايی يافت نشد. مقايسه‌های درون‌گروهی كاهش معنی‌داری در سطح TAC و GSH پلاسمايی در رژيم كنترل نشان داد، در‌حالی‌كه اين شاخص‌ها در گروه رژيم غذايی D‏ASH افزايش معنی‌داری داشتند. مصرف رژيم غذايی DASH در زنان باردار مبتلا به GDM اثرات سودمندی بر FPG، سطح سرمی انسولين، امتيازHOMA-IR، TAC پلاسما، و سطح تامGSH داشت. اثرات اين الگوی غذايی بر پيامدهای بارداری نياز به بررسی در مطالعات آينده دارد.

Background: There are no available reports indicating the effects of Dietary Approaches to Stop Hypertension (DASH) eating plan on insulin resistance, inflammation and oxidative stress among pregnant women with gestational diabetes mellitus (GDM) We aimed to investigate the effects of DASH diet on insulin resistance, serum hs-CRP and biomarkers of oxidative stress among pregnant women with GDM. Methods: This randomized controlled clinical trial was performed among 32 pregnant women diagnosed with GDM at 24-28 weeksʹ gestation. Subjects were randomly assigned to consume either the control (n=16) or DASH diet (n=16) for 4 weeks. The DASH diet was rich in fruits, vegetables, whole grains, and low-fat dairy products and low in saturated fats, total fats, cholesterol, refined grains, and sweets, with a total of 2400 mg/d sodium. The control diet contained 40-55% of its energy as carbohydrates, 10-20% as proteins and 25-30% as total fats. Fasting blood samples were taken at baseline and after 4 weeks of intervention to measure fasting plasma glucose (FPG), serum insulin and hs-CRP, HOMA-IR, plasma total antioxidant capacity (TAC) and total glutathione levels (GSH). Results: Consumption of DASH diet, compared to the control diet, resulted in decreased FPG (-7.62 vs. 3.68 mg/dL; P=0.02), serum insulin levels (-2.62 vs. 4.32 µIU/ml, P=0.03) and HOMA-IR score (-0.8 vs. 1.1; P=0.03). Increased concentrations of plasma TAC (45.2 vs. -159.2 mmol/L; P<0.0001) and GSH (108.1 vs. -150.9 µmol/L; P<0.0001) were also seen in the DASH group compared with control group. We failed to find a significant difference in mean changes of serum hs-CRP levels between the two diets. Within-group comparisons revealed a significant reduction in plasma TAC and GSH levels in the control diet, while a significant rise in these biomarkers in the DASH diet. Conclusion: In summary, consumption of DASH diet in pregnant women with GDM had beneficial effects on FPG, serum insulin levels, HOMA-IR score, plasma TAC and total GSH levels. The effects of this dietary pattern on pregnancy outcomes need to be investigated in future studies.