فراتحليل اثربخشي آموزش‌ها و مداخلات روان‌شناختي و ورزشي بر ميزان كيفيت زندگي بيماران مبتلا به ديابت نوع دو (ايران: 1392- 1382)

META-ANALYSIS OF EFFECTIVENESS OF SPORTS AND PSYCHOLOGICAL INTERVENTIONS ON QUALITY OF LIFE IN PATIENTS WITH TYPE 2 DIABETES (IRAN: 1382-1392)

مقدمه: بهبود وضعيت كيفيت زندگی بيماران ديابتی يكی از شاخص‌های مهم درمان و كنترل بيماری ديابت است. از اين رو، ارتقاء كيفيت زندگی اين بيماران در سال‌های اخير مورد توجه درمانگران و پژوهشگران قرار گرفته و پژوهش‌های بسياری در اين زمينه انجام شده است. هدف پژوهش حاضر، جمعآوری و ‌تركيب نتايج پژوهش‌های روان‌شناختی و ورزشی در اين زمينه و بررسی ميزان اثر اين مداخلات روان‌شناختی و ورزشی بر كيفيت زندگی بيماران ديابتی با استفاده از روش فراتحليل بوده است. روش‌ها: بدين منظور، از بين پژوهش‌های متعددی كه در اين زمينه انجام شده بود، 29 پژوهش (18 مداخله روان‌شناختی و 11 مداخله ورزشی) كه از لحاظ روش شناختی (فرضيه‌سازی، روش تحقيق، جامعه آماری، حجم نمونه، روش نمونهگيری، ابزار ‌اندازه‌گيری، روش تحليل آماری) مورد قبول بودند انتخاب شدند و فراتحليل بر روی آن‌ها انجام گرفت. ابزار اين پژوهش، چك ليست فرا تحليل بود. يافته‌ها: يافته‌های فراتحليل نشان داد كه ‌اندازه اثر مداخلات و آموزش‌های روان‌شناختی بر كيفيت زندگی بيماران ديابتی 95/0=d (00001/0>p) و ‌اندازه اثر مداخلات و آموزش‌های ورزشی بر كيفيت زندگی اين بيماران 08/2=d (00001/0>p) می‌باشد. برطبق جدول تفسير‌اندازه اثر كوهن هر دو‌اندازه اثر مداخلات روان‌شناختی و ورزشی در حد بالا است. نتيجه‌گيری: مداخلات و آموزش‌های روان‌شناختی و ورزشی می‌توانند در بهبود كيفيت زندگی بيماران ديابتی موثر واقع شوند.

Background: One of the important indicators of diabetes treatment and control is enhancement of quality of life in patients with diabetes. Therefore, in recent years, quality of life in these patients regarded by therapists and researchers and increased studies in this field. The aim of this study was collection and integration of these studies results to investigate the effect size of sport and psychological interventions on quality of life in patients with type 2 diabetes by meta-analysis method. Methods: For this purpose, 25 acceptable studies (15 psychological interventions, 10 sport interventions) in terms of methodology (hypothesis, research method, statistic population, volume of sample, sampling method, instrument measure & statistic analysis method) selected, and meta-analysis performed on them. Research instrument was checklist of meta-analysis. Results: The study findings showed that the rate of effect size of psychological interventions on quality of life in patients with type 2 diabetes was d=0.95 (p<0.00001) and the effect size of sport interventions on quality of life in this patients was d=2.2(p<0.00001). According to Cohen’s chart both effect sizes of sport and psychological interventions were high. Conclusion: psychological and sport interventions can be effective on improvement of quality of life in patient with 2 diabetes.