طراحي چارچوب معماري اطلاعاتي براي به‌كارگيري شبكه‌هاي اجتماعي مجازي در نظام آموزش عالي ايران

با توجّه به افزايش كاربرد شبكه‌هاي اجتماعي مجازي در زمينه‌هاي گوناگون از جمله آموزش، امروزه مديريت آن به يك مبحث راهبردي تبديل شده است. معماري سازماني، با توصيفي كل‌نگر و جامع از كاركردهاي فنّاوري اطلاعات در سازمان‌ها سعي مي‌كند كه پيچيدگي استفاده از انواع فناوري‌ها را كاهش داده و موجب بازدهي بيش‌تر آن‌ها، در راستاي نيل به‌اهداف سازماني شود. از آنجا كه به‌كارگيري شبكه‌هاي اجتماعي مجازي در آموزش، در اكثر كشورهاي جهان هنوز مراحل مقدماتي خود را سپري مي‌كند، بنابراين چارچوب و مدل استانداردي براي اين منظور وجود ندارد. در اين مقاله سعي شده است كه با ارايه چارچوب معماري مناسب، زمينه استفاده از شبكه‌هاي اجتماعي مجازي در آموزش عالي ايران فراهم شود. بدين منظور در اين مقاله ابتدا مفهوم شبكه‌هاي اجتماعي مجازي و كاربردهاي آن در محيط آموزشي مورد بررسي قرار گرفته است. سپس با تبيين مفهوم معماري سازماني و چارچوب معماري اطلاعاتي، چارچوب زكمن به‌عنوان ابزار اصلي تحقيق برگزيده شده و آنگاه با استفاده از ابزار پرسشنامه عناصر سطر و ستون ماتريس « چارچوب معماري تحقق شبكه‌هاي اجتماعي مجازي در آموزش عالي» از ديد متخصصان شناسايي شده است. نتايج حاصل از تحقيق نشان دهنده مهم‌ترين دلايل استفاده از شبكه‌هاي اجتماعي مجازي در آموزش عالي (راهبرد)، مهم‌ترين نقش آفرينان اين حوزه (انسان)، مهم‌ترين زيرساخت‌هاي مورد نياز براي تحقق شبكه اجتماعي مجازي آموزش (زيرساخت)، مهم‌ترين داده‌ها و اطلاعات مورد نياز در اين محيط (داده)و نيز مهم‌ترين فرايندهاي مورد نياز براي تحقق شبكه اجتماعي مجازي آموزش در ايران (فرايند)است. نكته مهم در اين مقاله آن است كه طراحي چارچوب و شناسايي براساس اقتضايات بومي ايران است و با توجّه به اين‌كه نظام آموزشي ايران در ابتداي راه استفاده از اين فنّاوري است مي‌تواند چارچوبي مناسبي را براي استفاده بهينه از اين افزار به‌دست دهد.

Management of social networks, has become a strategic challenge for different applications including education due to its growing importance. Enterprise Architecture (EA), uses a holistic specification of information technology functions in organizations to decrease the complexity of using information technology and to increase its efficiency. As regards, using social networks in education in most countries of the world has not yet finished its preliminary stages, so for this reason there is no standard framework and model. The aim of this paper is to design an appropriate architecture framework for utilizing social networks in higher education system in Iran. To do this,first the concept of social networks and its applications at educational environment have been investigated. Then the concept of enterprise architecture and information architecture framework are studied, Zachman framework has been selected as the main tool and then using questionnaire the vital aspects of implementing social networks in higher education have been identified from the views of experts. The findings of study indicate the main reasons for the use of social networks in higher education (strategy), the most important actors in this field (people), the infrastructure needed (infrastructure), the data and information required in this environment (data) and also the processes required to fulfill social network in Iranian Education system (process). The main characteristic of the final framework is a presentation of a comprehensive framework for using social network in education system with attention to local considerations