آراي هاوكينز در حوزه رده‌شناسي آرايش واژه‌ها و بررسي انطباق يا عدم انطباق اين آرا بر آرايش واژه‌ها در زبان فارسي

Hawkinsʹʹs Word Order Typology and the Word Order Patterns of the Persian Language

در حال حاضر رده‌شناسي آرايش واژه‌ها از جمله حوزه‌هاي بسيار مورد توجه در رده‌شناسي است. هاوكينز از جمله زبان‌شناساني است كه با دستور زايشي به خوبي آشناست؛ امّا در دو دهه اخير توجه خاصي به مطالعات رده‌شناختي پيدا كرده است و در اين حوزه از توجيهات پردازشي براي توجيه الگوهاي رده‌شناختي استفاده مي‌كند. او اصول، فرضيات و توجيهات متفاوتي در رده‌شناسي آرايش واژه‌ها عرضه كرده و بدين‌ سبب در اين حوزه صاحب‌نظر محسوب مي‌شود. اين مقاله در وهله اول به طرح آراي هاوكينز در حوزه رده‌شناسي آرايش واژه‌ها مي‌پردازد و در وهله دوم سعي مي‌كند كه ميزان انطباق اين اصول و آرا را بر زبان فارسي (به ضرورت بحث، فارسي امروز، ميانه يا باستان و يا هر سه دوره) مشخص كند و مورد ارزيابي قرار دهد. بررسي وضعيت آرايش واژگاني زبان فارسي روشن مي‌كند كه برخي از پيش‌بيني‌ها، اصول و توجيهات رده‌شناختي هاوكينز در مورد زبان فارسي (گاه فارسي امروز و گاه فارسي ميانه يا باستان و گاه در دو يا هر سه دوره) مصداق پيدا نمي‌كند.

Word order typology is one of the most interesting areas in typological studies worldwide. This paper first presents Hawkinsʹ views on word order typology, and then tries to determine whether Hawkinsʹs principles can be matched with the word order in Persian (Old Persian, Middle Persian and/or Modern Persian). The results show us that some of his principles canʹt be applied to word order in Persian (whether Old, Middle or Modern Persian).