الگوي توزيع زماني زمين لرزه هاي جنوب خاور زاگرس

Temporal Distribution Pattern of the Earthquakes in the SE Zagros

در اين مقاله، ويژگي‌هاي توزيع زماني زمين‌لرزه‌هاي جنوب‌خاور زاگرس با استفاده از روش‌هاي چند‌فركتالي مطالعه شد. براي تشريح ويژگي‌هاي چند‌فركتالي زمان رويداد زمين‌لرزه‌ها، ابعاد همبستگي عمومي (Dq) و طيف تكينيf(?q) براي زمين‌لرزه‌هاي برابر و بزرگ‌تر از بزرگي كمال (Mc=4.5) محاسبه شد. به منظور بررسي تغييرات مكاني الگوي لرزه‌خيزي، ناحيه مورد مطالعه به سه منطقه تقسيم و نتايج حاصل از هر بخش با يكديگر مقايسه شد. طيف‌هاي چندفركتالي محاسبه شده در سه منطقه نشان مي‌دهد كه فعاليت لرزه‌اي در اين مناطق داراي ساختار چندفركتالي ناهمگن است. به‌جز زون گذر كه در آن سه محدوده مقياس‌بندي مشاهده مي‌شود، در دو منطقه ديگر، دو گستره خطي كوتاه مدت و بلند مدت وجود دارد. با توجه به كم بودن محدوده بالايي گستره كوتاه مدت (كمتر از يك سال)، به نظر مي رسد ويژگي‌هاي اين گستره توسط زمين‌لرزه‌هاي كوچك (مثل پس‌لرزه‌ها) درون خوشه‌ها كنترل شده و محدوده بلند مدت توسط توزيع زماني زمين‌لرزه‌هاي بزرگ‌تر و خوشه‌هاي مرتبط با آنها كنترل مي‌شود. در نمودار زون گذر، گستره بلند مدت خود به دو گستره با رفتاري كاملا متفاوت تقسيم شده است. مرز بين اين دو گستره بلند با يك شكستگي شاخص در حدود 6/3 سال مشخص شده است. وجود اين طول شاخص به اين معني است در منطقه زون گذر علاوه بر خوشه‌هاي زمين‌لرزه‌هاي كوچك، خوشه‌هاي ديگري از زمين‌لرزه‌هاي بزرگ‌تر نيز وجود دارد. نمودار‌هاي دوره بازگشت زمين‌لرزه‌ها در سه منطقه نيز كوتاه‌تر بودن دوره بازگشت زمين‌لرزه‌هاي اصلي در زون گذر را نسبت به مناطق ديگر تاييد مي‌كند. در مجموع، نتايج تحقيق حاضر نشان‌دهنده‌ پيچيدگي و ناهمگن بودن الگوي توزيع زمين‌لرزه‌هاي زون گذر زاگرس-مكران نسبت به اطراف است.

In this paper, the properties of temporal distribution of earthquakes in southeast Zagros were studied using multifractal methods. To describe the multifractal characteristics of the occurrence time of events, the generalized correlation dimensions Dq and the singularity spectrum f(?q) were calculated for earthquake sequence with magnitudes equal to or larger than the completeness magnitude (M= 4.5). In order to investigation of the spatial variations of seismicity pattern, the study area is divided into the three subareas and the results of the analyses were compared to each other. The calculated multifractal spectra for all subareas indicate that the pattern of seismic activity in these regions is a heterogeneous multifractal phenomenon. However, the graphs of correlation integral functions of the studied subareas have clear differences. Except the transition zone on which there are three scaling ranges, the other subareas show two scaling ranges: short and long time scales. The properties of short time scale are controlled by the distributions of small earthquakes (e.g. aftershocks) in clusters, whereas the long time scale is related to the distribution of larger main earthquakes and the clusters related to them. In the graph of transition zone, the large time scale is divided into two different ranges with a characteristic break on about 3.6 years. This characteristic length means there is another kind of clusters (main shocks) rather than the small earthquake clusters. The graphs of recurrence time of earthquakes support these results and show the shorter recurrence time of events in the transition zone. In addition, the results show that the transition zone has a more heterogeneous multifractal pattern rather than its surroundings.