بررسي تحليلي زمان احتمال رخداد زمين‌لرزه درگستره تهران: مروري بر پژوهش‌هاي پارينه‌لرزه‌شناسي

Analysis and Timing Synthesize of the Probable Earthquake in the Tehran Region: A Review to Paleoseismological Studies

تاكنون پژوهش‌هاي بسياري با هدف به نقشه كشيدن سامانه‌هاي گسلي فعال پيرامون تهران با رويكرد برآورد خطر زمين‌لرزه احتمالي در آينده اين كلان شهر به انجام رسيده است. اگرچه با‌توجه به نبود شناخت كافي از ژرفا و ماهيت لايه لرزه‌زا و همين طور فراهم نبودن داده‌هاي عددي از نرخ دگرشكلي پوسته، پيشينه و ويژگي‌هاي لرزه‌اي سرچشمه‌هاي لرزه‌زا همچون مكان احتمالي گسلش زمين‌لرزه‌اي، بزرگا و زمان رخداد در اين پهنه لرزه‌زمين‌ساختي، انجام اين مهم تاكنون به شايستگي مهيا نبوده است. با توجه به پژوهش‌هاي به سامان رسيده دهه گذشته در زمينه لرزه‌شناسي، ژيوديناميك و پارينه‌لرزه‌شناسي، در اين پژوهش تلاش بر ارايه تحليل و هم‌سنجي آماري برآمده از نتايج حاصل از پژوهش‌هاي پارينه‌لرزه‌شناسي در گستره البرز مركزي است كه روي گسل‌هاي بنيادين و پوياي پيرامون تهران - گسل‌هاي آستانه، فيروزكوه، مشا، طالقان، شمال تهران، پيشوا و افرازهاي شمال ري و كهريزك- به سرانجام رسيده است. گسل‌هايي كه جنبش احتمالي هر يك از آنها را با توجه به هندسه، سازوكار و گستره مه‌لرزه‌اي اثر و تخريب احتمالي مي‌توان زمين‌لرزه تهران ناميد. از تلفيق و هم‌سنجي نتايج به‌دست آمده از پژوهش‌هاي پارينه‌لرزه‌شناسي در گستره البرز مركزي بيراه نخواهد بود اگر رخداد احتمالي زمين‌لرزه تهران را در وضعيت هشدار رخدادي با بزرگاي احتمالي 5/6-2/7 در بازه زماني 50 سال برآورد كرد.

Many attempts have been done to prepare active faults map of the greater Tehran region, in order to evaluate of probabilistic seismic hazard of the region. Insufficient data about the depth and nature of seismic layer, lack of enough numerical information about the crustal deformation rate, and little knowledge about the background seismicity and characteristics of seismic sources, such as seismogenic faults, magnitudes and occurrence interval act as barriers to achieve this evaluation perfectly. In this paper, based on the numerous researches done in seismology, geodynamic and paleoseismology during the last decade, attempt has been done to provide statistical analysis on the basis of paleoseismological studies on major faults of the region such as Astaneh, Firouzkuh, Mosha, Taleghan, North Tehran, Pishva and North Rey as well as the Kahrizak scarps. It is worth to mention that reactivation of any of the mentioned faults could be assigned to the Tehran earthquake, certainly with completely different size affects. According to basis of the extensive paleoseismological data together with morphotectonic investigations in the Central Alborz, the occurrence of a 6.5-7.2 magnitude earthquake during the next 50 years, in the vicinity of Tehran might be probable.