تحليل عناصر ساختاري كوه كمر حاجي، شمال باختر بيرجند

Analysis of Structural Elements in Kamar Haji Mountain, NW Birjand

در منطقه كوه كمرحاجي در شمال باختر بيرجند، عناصر ساختاري مانند ساخت دوپشته(Duplex)، ساخت بالارانده(Pop-Up)، ساخت پهنه سه‌گوش(Triangle Zone)، ساخت گلواره (Flower structure) ، چين و... وجود دارند. دوپشته‌هاي?منطقه، به موازات سيستم گسل شكرآب، روند خاوري ـ باختري دارند. گسل شكرآب يك گسل معكوس با مولفه چپ‌گرد است كه در جنوب منطقه مطالعاتي قرار دارد و جزو يكي از شاخه‌هاي انتهايي گسل نهبندان به شمار مي‌آيد. بر اساس تحليل هندسي ـ جنبشي صورت گرفته، دوپشته‌هاي منطقه از نوع ساختارهاي دم اسبي (Horsetil structure) هستند كه اين ساختارها از پهلو بر روي همديگر قرارگرفته‌اند. در راستاي عمود بر ساختارهاي دم اسبي ساخت گلواره وجود دارد كه باعث شده لايه‌هاي مركزي دوپشته‌ها، مرتفع‌تر از لايه‌هاي كناري باشند. در منطقه، راندگي با جهت جابه‌جايي مخالف (Antithetic thrusts) حركت راندگي اصلي ديده مي‌شود. اين راندگي، پس راندگي (Back Thrust) راندگي اصلي است. بلوك فراديواره2 گسل، راندگي و پس‌راندگي آن، ساخت بالارانده موجود در منطقه مي باشد. پس‌راندگي و راندگي جديدتر نيز در منطقه مورد مطالعه تشكيل ساخت پهنه سه‌گوش را داده‌اند. در دوپشته‌هاي اين منطقه پلكان‌ها (Ramp) داراي سازوكار امتدادلغز چپ‌گرد همراه بامولفه راندگي (Thrust) هستند. سكوهاي(Flat) موجود در منطقه غير افقي بوده و عمدتاً سازوكار راندگي با مولفه چپ‌گرد دارند. با توجه به سازوكار سكوها، جهت انتقال به سمت باختر است و از آنجا كه جهت جوان شدن پلكان‌ها بر روي فراديواره پلكان‌هاي پيشين است (به عبارتي جهت جوان شدن به سمت پس‌بوم (Hinterland) است)، تشكيل دوپشته‌ها از مدل break back پيروي مي‌كند. از آنجا كه مدل فيزيكي فهم بهتري از مدل تشكيل و ارتباط ساختارهاي منطقه به ما نشان مي‌دهد، از مدل‌سازي تجربي استفاده كرده‌ايم. نتايج آزمايش نشان مي‌دهد كه يك ارتباط قوي بين هندسه سكو با هندسه ساختارهاي موجود در منطقه وجود دارد. بر اساس تعيين فازهاي تنش ديرين و روندهاي كوتاه‌شدگي ناشي از فشردگي بر روي ساختارهاي موجود در منطقه، مانند چين‌خوردگي‌ها?و دوپشته‌ها مراحل دگرشكي مورد بررسي قرار گفت. بر اين اساس دو مرحله دگرشكلي به دست آمد. در مرحله اول، محور تنش بيشينه به كمك درزه‌ها ي مزدوج N42,00، درزه‌هاي كششي N40,07 و سطح محوري چين‌ها N38,14 است. مقدار كوتاه‌شدگي به دست آمده در اين مرحله از دگرشكلي 46/41 درصد است. در مرحله دوم دگرشكلي محور تنش بيشينه به كمك درزه‌هاي مزدوج N83,02، درزه‌هاي كششي N84,00 و راستاي راندگي‌هاي خاوري ـ باختري بر اساس تصاوير ماهواره‌اي N90E است. در اين مرحله گسل‌هاي امتدادلغز گسترش بيشتري داشته‌اند. براساس بازگرداندن مقطع خاوري ـ باختري رسم شده بر روي دوپشته‌ها، مقداركوتاه‌شدگي30/20 درصد و مقدار لغزش در امتداد سكو، 2640 متر به دست آمد. بر اساس تحليل هندسي جنبشي صورت گرفته دوپشته‌ها در مرحله دوم دگرشكلي كه با دگرشكلي پيشرونده همراه بوده است به وجود آمده‌اند.

In Kamarhaji Mountain, NW Birjand there are geological structures such as: duplex, pop-Up, triangle zone, flower structures, folding, etc. The duplexes in Kamarhaji Mountain have E-W trend. They are parallel to the Shekarab fault system. The Shekarab fault is a reverse fault with sinistral component located in the southern of the area; it is considered as one of the terminal branches of the Nehbandan fault. Based on the Geometric-Kinematic analysis, duplexes are of the horsetail structure type, which are set from the side view on each other. There are flower structures in the direction perpendicular to the horsetail structures, caused that the central layers of the duplex structures have the maximum height. Usually in the orogenic regions, the antithetic thrusts with motion opposite to the main thrust are observed. These thrusts are called back thrusts. The hanging wall blocks of two faults, thrust and its back thrust is called pop-Up structure. In addition, in some regions back thrust and new thrust created triangle zone. In duplexes of this Region, ramps have strike slip mechanism with Thrust component. The existing flats are non-horizontal and most of them have thrust mechanism with strike slip component. Due to the mechanism of flat, transfer direction is westward, and since the younger ramps are formed on the hanging wall of previous ramp (In other words, younger orientation is toward the hinterland) the formation of duplexes follows the break-back model. Since the physical model shows a better understanding of the formation model and the relationship between the structures, we have used of the experimental model. The results of experiments show a strong relationship between the geometry of the flat and the geometry of the structures of the area. Based on the paleostress studies and different trends of shortening of structures such as folding, duplexes, two deformational stages were identified. In the first stage, position of strain ?3 axis according to analysis of the conjugate joints, tension joints, and axial surface of folding is N42, 00, N40, 07, and is N38, 14 respectively. The amount of shortening in this stage of deformation is 41.46 %. Position of strain ?3 axis in the second stage of deformation according to analysis of the conjugate joints, tension joints, and E-W trend of thrusts is N83, 02, N84, 00, and N90E respectively. In this stage, strike– slip faults have been further developed. The shortening in this stage of deformation is 20.30 % and the amount of slip along the flats is 2640 meters. According to the geometric-kinematic analysis duplexes formed in the second stage of deformation, which was progressive.