ديرشِ واكه، ديرشِ بست و واك‌داريِ بست در انفجاري‌هاي پايان كلمه در زبان فارسي

Vowel duration, closure duration and closure voicing in voice contrast of Persian word final plosives

واك‌داري يكي از مشخصه‌هاي تمايزدهنده در انفجاري‌هاي زبان فارسي است. با توجه به اين‌كه انفجاري‌ها در كدام‌يك از جايگاه‌هاي آغازي (cv)، مياني (vcv) و يا پاياني (vc) قرار بگيرند، ويژگي‌هاي صوت‌شناختيِ متفاوتي پيدا مي‌كنند. مطالعاتِ پيشين نشان داده‌اند كه دو سرنخ صوت‌شناختيِ ديرشِ بست و ديرشِ واك در زمانِ بست در تمامي جايگاه‌ها ازجمله سرنخ‌هاي بالقوه تقابل واك‌داري به‌شمار مي‌روند. ديرش واكه نيز از سرنخ‌هاي شناخته‌شده اين تقابل در محيط (vc) است. مطالعه حاضر با هدف بررسيِ اين سرنخ‌هاي بالقوه در ايجاد تمايز ميان انسدادي‌هاي واك‌دار و بي‌واك در جايگاه پايانيِ كلمه صورت گرفته است. در اين مطالعه با استفاده از نرم‌افزار پرات متغير ديرش واكه ماقبل همخوان، ديرش بست و ديرش واك در زمانِ بست، در واژه‌هاي /سود/- /سوت/، /سوگ/- /سوك/ و /توب/- /توپ/ مورد بررسي قرار گرفته است. پس‌از تجزيه و تحليل آماري به‌وسيله نرم‌افزار spss مشخص شد كه هرسه متغيرِ فوق مي‌توانند به‌عنوان سرنخِ تمايز واك‌داري در جايگاه پايانيِ كلمه تاثيرگذار باشند.

Among stop consonants, voice is considered to be one of the distinctive features (Samareh, 1385:25). According to their position in one of the initial, medial or final position, they will get different acoustic properties. Previous studies show that among many acoustic cues to voicing, closure duration and closure voicing are present in all contexts including final position. Meanwhile, it has been documented than vowel duration is one of the main acoustic cues to voicing in VC position. This article examines the distinctive role of these acoustic cues among voiced and voiceless Persian plosives in word final position. Subjects read test words: /sud//sut/, /su //suk/ and /tub//tup/ each in the middle of a containing sentence. PRAAT software was used for the acoustical measurements and SPSS software was applied for the statistical analysis. Our measurements revealed that vowel duration, closure duration and closure voicing each can distinguish voicing categories for the test words and can be regarded as the potential acoustic cue to voicing in word final position.