واژگاني‌شدگي در فعل‌هاي حركتي فارسي: الگويي تازه

Lexicalization in Persian motion verbs: A new pattern Neda Azkia

حركت يكي از مفاهيم بنيادي در نظامِ شناختي بشر است. اين مفهوم مي‌تواند به گونه‌هاي مختلف در زبان‌ها بازنمايي شود. همين تفاوت در قالب‌بندي سازه‌هاي مفهوميِ حركت، بنياد نظريه الگو‌هاي واژگاني‌شدگي را شكل مي‌دهد. اين نظريه مي‌تواند خانواده‌هاي زباني را برپايه چگونگي ادغام سازه‌هاي رويداد حركتي رده‌بندي كند. اما نارسايي‌هايي نيز در اين رويكرد به‌چشم مي‌خورد. پژوهش حاضر مي‌كوشد پس‌از طرح اين نارسايي‌ها، با توجه به زبان فارسي، راه‌حل‌‌هايي ارايه دهد. نتيجه حاكي از آن است كه در تحليل رويداد حركت، دو رويكرد مجزا مدنظر است. نخست رويكرد كلي‌نگر، كه صرفاً سازه‌هاي مفهومي كانوني را در فعل حركتي ادغام مي‌كند و دوم رويكرد جزيي‌نگر، كه در آن سازه‌هاي مفهومي پيراموني نيز در ادغام‌ در فعل حركتي، موثر عمل مي‌كنند.

Motion is considered as a fundamental concept in human cognitive system which could be represented in languages differently. Such diversity forms the basis of the lexicalization pattern theory, identified by Leonard Talmy. Based on the conflation of the conceptual elements, this theory is able to define and classify language families. However, it suffers from some inadequacies. The present paper is going to explain these deficiencies, and present some solutions. The results of the study show that there are two different approaches to the motion event: 1- wide approach, which merely conflates main conceptual elements in the verb; 2- narrow approach, which conflatesperipheral constituent elements in the verb as well.