عوامل موثر بر رفتار بهداشتي كردن دست ها در كاركنان بخش مراقبتهاي ويژه: يك مطالعه كيفي

Hand hygiene practice among healthcare workers in intensive care units: a qualitative study

چكيده زمينه و هدف: بهداشتی كردن دست‌ها يكی از راهكارهای ساده و مهم برای پيشگيری از عفونت بيمارستانی است، اما شواهد موجود بر عدم اجرای كامل اين رفتار توسط كاركنان بهداشتی و درمانی دلالت دارد. در مطالعه حاضر سعی شد با بهره‌گيری از مفاهيم تئوری رفتار برنامه‌ريزی شده و با بكارگيری رويكرد كيفی عوامل تأثيرگذار بر اجرای اين رفتار توسط كاركنان در بخش‌های مراقبت ويژه مورد مطالعه قرار گيرد. مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر از نوع كيفی بود كه در سال‌های 92-1391 اجرا شد. در اين مطالعه با 42 نفر از پزشكان، پرستاران، دانشجويان پزشكی و پرستاری مصاحبه فردی نيمه ساختاريافته صورت گرفت. داده‌ها با استفاده از روش تحليل چارچوبی تحليل شدند. نتايج: يافته‌های اين پژوهش نشان داد كه دليل اصلی شستشوی دست توسط كاركنان بهداشتی و درمانی محافظت از خود در برابر خطر انتقال عفونت و پاك كردن دست‌ها از آلودگی‌های آشكار بود. شركت‌كنندگان عواملی همچون آگاهی و دانش، وجود كنترل‌های رسمی و غير رسمی، تبعيت افراد ارشد، و هنجارهای گروهی موجود را از جمله عوامل تأثيرگذار بر اجرای رفتار بهداشتی كردن دست‌ها برشمردند. كمبود منابع و تجهيزات، باركاری بالا، بی توجهی، و طراحی نامناسب فضاها به عنوان مهم‌ترين موانع اجرای اين رفتار شناسايی شدند. نتيجه‌گيری: عوامل متعددی بر رعايت اصول بهداشتی كردن دست‌ها توسط كاركنان تأثيرگذارند. شناسايی عوامل ترغيب-كننده و بازدارنده رفتار بهداشتی كردن دست‌ها در كاركنان بخش سلامت می‌تواند مسئولان مربوطه را در زمينه اتخاذ راهكارهای مناسب جهت ترويج اين رفتار ياری نمايد.

Abstract Background: Hand hygiene is the simplest and most effective preventive measures to reduce cross infection in hospitals. However, compliance with recommended instructions is commonly poor among healthcare workers. The present study aimed to explore potential behavioral determinants of hand hygiene compliance among healthcare workers in intensive care units. Methods and Materials: A qualitative study was conducted, consisting of 42 semi-structures interviews with physicians (attending physicians, non-attending physicians, residents), nurses, nursing students and medical students, who worked in the intensive care units. Results: Participants mentioned self protection as the main reason for the performance of hand hygiene. According to the participants, hand hygiene was often performed after direct contacts and tasks that were perceived to be dirty. Participants were most concerned about knowledge gaps in hand hygiene practice. Most participants believed that having a good theoretical knowledge of hand hygiene guideline may strengthen healthcare workersʹ attitudes toward hand hygiene. Junior practitioners believed that the superiorsʹ hand hygiene practice could influence their performance both negatively and positively. Participant also believed that the lack of formal and informal control may hinder compliance among healthcare workers. High workload, interruptions, and limited access to hand hygiene products were mentioned as primary barriers to hand hygiene. Conclusion: The findings revealed that a number of factors can influence had hygiene practice. Recommendations of the current study are of value to future researches aiming to improve compliance with hand hygiene behavior among healthcare workers.