مقايسه‏ ي دو روش تهيه‏ ي نقشه‏‏ ي آسيب ‏پذيري زمين‏ لرزه تحت شرايط عدم قطعيت مبتني بر منطق فازي كلاسيك و منطق فازي شهودي

A Comparison between Traditional and Intuitionistic Fuzzy Logic for Vulnerability Mapping Under Uncertainty

ريسك هر‎گونه بحران طبيعي تابع حادثه و آسيب‎پذيري است. بنابراين نقشه‏ي آسيب‎پذيري براي هرگونه نظام مديريت بحران بايسته است. داده‎ها و اطلاعات منبع در فعاليت‏هاي اجرايي همراه با انواع عدم ‎قطعيت و عناصر نايقيني هستند. هر نوع ساده‎انگاري روي چنين نقشه‎هايي منجر به تصميم‎گيري‏هاي نادرست خواهد شد. بنابراين براي كسب نتايج مناسب بايد نقشه‎هاي آسيب‎پذيري با مولفه‎هاي نايقيني و عدم‎ قطعيت محاسبه شوند. اگرچه منطق فازي كاربرد‎هاي فراواني در گرايش‏هاي مختلف وابسته به اطلاعات مكاني يافته است، اما منطق فازي رايج داراي كاستي‎هاي مهمي است. منطق فازي سنتي داراي دو كاستي مهم است. نخست آنكه، براي استفاده از نظريه‏ي فازي معمول، براي هر مشخصه بايد يك تابع عضويت قطعي تعيين كنيم. ديگر آنكه نظريه‏ي فازي بين گزاره‏اي كه دانشي نسبت به آن وجود ندارد و گزاره‏ها‏يي كه دلايل موافق و مخالف عليه آن يكسان است، تفاوتي نمي‏گذارد. مشكل ديگر نظريه‏ي فازي متداول هنگامي رخ مي‏دهد كه كمبود اطلاعات مرتبط داشته باشيم. اين در حالي است كه تمامي مشكلات ياد شده براي تهيه‏ي‏‏‏‏ نقشه‏ي آسيب‎پذيري نيز وجود دارد. براي حل اين‏گونه مسايل، مي‏‎توان از منطق فازي شهودي1 (IFL) استفاده كرد. در اين پژوهش نشان خواهيم داد كه چگونه مي‏‏توان نقشه‎هاي آسيب‎پذيري را به كمك فازي شهودي به‏ دست آورد. براي تاييد قابليت مدل پيشنهادي به بررسي ميزان آسيب‏پذيري ناشي از زمين‏لرزه پرداخته شده است. بدين‏منظور با استفاده از دو روش منطق فازي رايج و منطق فازي شهودي، نقشه‏ي آسيب‏پذيري ناشي از زلزله تهيه مي‎شود و در نهايت با مقايسه‏ي نتايج دو روش، برتري روش مبتني بر منطق فازي شهودي در حل اين‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏گونه مسايل نشان داده مي‎شود.

The risk of each hazard consists of two components: hazard and vulnerability. Accordingly, for achieving any type of risk map or disaster management system, preparing a reliable vulnerability map is essential equipment. There is certain need to compute vulnerability map under uncertainties. Although fuzzy logic methods were used in many geospatial applications, the traditional fuzzy logic has two important deficiencies. First of all it is necessary to assign a crisp membership function for every property and every value. Secondly, it does not distinguish between the situations in which there is no knowledge about a certain statement with an equal advantages or disadvantages simultaneously. Thus the intuitionistic fuzzy logic terminology was employed in this research. The numerical illustrations of using 8 major criteria, such as population and age of construction were used. The aim of this study is to develop an earthquake vulnerability map which presented with two raster layers, where the degree of membership and the degree of non-membership are the values of each layer so the regions with high membership degree in first map and low membership degree in second map can be determined as high vulnerable regions with higher degree of reliability. Comparison with traditional fuzzy method proves the effectiveness of this suggested method.