آموزه هاي اسلامي جلوه گاه انتقاد اجتماعي در عرفان, بررسي موردي بر اساس مصيبت نامه عطار

عرفان اسلامي يكي از افتخارات بي شمار تمدن اسلامي به بشريت است. عرفان را همگان تجلي گاه وحدانيت حق و شوق آدمي به آن يگانه قبله گاه عشق مي دانند اما عرفان اسلامي را روي ديگري نيز هست؛ وجهه ي ديگري كه همانا انتقاد به نهادها و سازمانهاي اجتماعي است و چندان كه بايسته ي آن بوده مورد توجه واقع نشده است. عطار بي شك يكي از پرآوازه ترين عارفان مسلمان است كه متون بسيار فاخري به زبان فارسي نگاشته است. منطق الطير او كه منظومه اي در حوزه ادبيات رمزي است بسيار مورد توجه پژوهشگران واقع شده است. مصيبت نامه نيز يكي از آثار اين عارف مسلمان است كه تحت الشعاع آوازه ي منطق الطير چنان كه بايد مورد پژوهش و تدقيق قرار نگرفته است.در اين نوشتار در صدد آن هستيم تا اين اثر فاخر را از منظر انتقاداتي كه يك متن عارفانه به نهادهاي اجتماعي وارد كرده است مورد بررسي قرار دهيم. اين متن به گواهي اساتيد بزرگ يكي از اوراق زرين در انتقاد اجتماعي و سياسي در دنياي كلاسيك است. اينگونه مي توان با وجهه ي كمتر شناخته شده تري از عرفان اسلامي كه تحت تاثير آموزه هاي والاي اسلامي است و نيز با يكي از متون مهجور مانده ي عرفان آشنا شد.