اورژانس پيش‌بيمارستاني: تحليل وضعيت موجود تجهيزات طبي آمبولانس‌هاي پايگاه‌هاي خدمات پزشكي اورژانس شهر رشت

Pre-hospital emergency medical services: the analysis of EMS

اورژانس پيش‌بيمارستاني: تحليل وضعيت موجود تجهيزات طبي آمبولانس‌هاي پايگاه‌هاي خدمات پزشكي اورژانس شهر رشت مجيد پورشيخيان1، كتايون جهانگيري2، احسان كاظم‌نژاد3، سودابه وطن‌خواه4 1. دانشجوي دكتراي تخصصي سلامت در بلايا و فوريت‌ها، مركز تحقيقات علوم مديريت و اقتصاد سلامت، دانشگاه علوم پزشكي ايران، تهران، ايران. 2. نويسنده مسيول: دانشيار گروه بهداشت خانواده، مركز تحقيقات سنجش سلامت، پژوهشكده علوم بهداشتي جهاد دانشگاهي، تهران، ايران. Email: katayounjahangiri@yahoo.com 3. استاديار آمار زيستي دانشگاه علوم پزشكي گيلان، ايران. 4. دانشيار دانشكده مديريت و اطلاع‌رساني پزشكي، دانشگاه علوم پزشكي ايران، تهران، ايران. دريافت: 20/5/92 پذيرش: 10/11/92 چكيده مقدمه: اورژانس پيش‌بيمارستاني بخش مهمي از نظام ارايه خدمات بهداشتي درماني را تشكيل مي‌دهد. لازمه ارايه خدمات مناسب، وجود آمبولانس‌هاي مجهزي است كه بتواند نقش مهمي در حفظ جان بيماراني كه نياز به اقدامات فوري دارند، ايفا كند. با توجه به شيوع بالاي حوادث رانندگي و ساير موارد اورژانس، مطالعه حاضر با هدف بررسي وضعيت موجود تجهيزات طبي آمبولانس‌هاي اورژانس پيش بيمارستاني رشت و مقايسه آن با استانداردهاي كشوري انجام شد. روش: پژوهش حاضر از انواع مطالعات كاربردي است كه به صورت توصيفي- تحليلي انجام شده است. نمونه‌هاي پژوهش همه 13 آمبولانس فعال پايگاه‌هاي خدمات پزشكي اورژانس رشت و زمان مطالعه 4 ماهه نخست 1392 مي‌باشد. ابزار جمع‌آوري داده‌ها شامل چك‌ليست كارت معاينه طبي استاندارد آمبولانس تيپ B وزارت بهداشت و چك‌ليست 4374 خودروهاي امدادي و تجهيزات سازمان ملّي استاندارد ايران بود. چك‌ليست‌ها توسط پژوهشگران و با مراجعه به پايگاه‌هاي خدمات پزشكي اورژانس رشت و مشاهده وضعيت تجهيزات طبي آمبولانس‌ها تكميل شد. براي تحليل داده‌ها از آماره‌هاي توصيفي و آزمون t-test استفاده گرديد و p < 0.05 از نظر آماري معنا‌دار تلقي شد. يافته‌ها: به طور كلي، متوسط تجهيزات خودروهاي خدمات پزشكي اورژانس پيش بيمارستاني رشت نسبت به استاندارد‌هاي وزارت بهداشت و سازمان ملّي استاندارد ايران، به ترتيب 5/66 و 8/64 درصد بود كه اختلاف معناداري با استانداردهاي مذكور نشان داد (p < 0.05). همچنين متوسط تجهيزات موجود بر اساس استانداردهاي مذكور و به تفكيك گروه‌هاي تجهيزات طبي، تجهيزات تشخيصي به ترتيب 80 و 4/82 درصد، تجهيزات اداره تهويه و تنفس حدود 97 درصد، تجهيزات تزريق و داروها 73 و 4/58 درصد، تجهيزات مديريت درماني-حياتي 3/65 و 7/55 درصد، مراقبت پرستاري و بانداژ 3/58 و 8/53 درصد بود كه در همه موارد با استاندارد تعريف شده ايران اختلاف معناداري داشت (p < 0.05). حدود 84 درصد آمبولانس‌ها همه تجهيزات اداره تهويه و تنفس را بر اساس استاندارد‌هاي دوگانه داشتند. نتيجه‌گيري: بهترين وضعيت تجهيزات طبي آمبولانس‌هاي خدمات پزشكي اورژانس، مربوط به تجهيزات اداره راه‌ هوايي و تهويه بود. در ساير گروه‌هاي تجهيزاتي، كمبود‌هاي قابل توجهي مشاهده شد. كمبود تجهيزات آمبولانس باعث كاهش كارايي خدمات پزشكي اورژانس پيش بيمارستاني مي‌شود، لذا براي رفع كمبودها و رسيدن به استاندارد كشوري بسيار ضروري به نظر مي‌رسد. كلمات‌كليدي: اورژانس پيش‌بيمارستاني، پايگاه خدمات پزشكي، تجهيزات طبي آمبولانس.

Pre-hospital emergency medical services: the analysis of EMS ambulances equipment in Rasht city Majid Pourshaikhian, PhD student, School of Health management and information sciences, Tehran University of Medical Sciences, Iran Corresponding author: Katayoun Jahangiri, Associate Professor, Family Health Department, Health Metric Research Center, Iranian Institute for Health Sciences Research (IHSR), Iranian Academic Center for Education, Culture and Research (ACECR), Tehran, Iran Ehsan Kazemnejad, Assistant Professor of Biostatistics, Gilan University of Medical Sciences, Iran Soudabeh Vatankhah, Associate Professor of Department of health services management, Tehran University of Medical Sciences, Iran Received: January 10, 2014 Accepted: January 30, 2014 Abstract Background: Prehospital emergency is an important part of the health care system. The prerequisite for providing appropriate services in this sector is existence of the necessary equipment, particularly equipped ambulances that plays an important role in saving the patients’ life who need emergency measures. Given the high incidence of traffic accidents and other emergencies, this study was concluded to investigate current status of medical equipment of prehospital EMS ambulances in Rasht and compare with Iranian standards. Methods: In this descriptive-analytical and functional study, 13 active ambulances of emergency medical services were studied in Rasht in 2013. Data were collected and studied due to the checklist of standard medical examination card of ambulances type B MOH (Ministry of Health) and the checklist of 4374 of relief vehicles and equipment of Iranian National Standards Organization. Researchers completed the checklists with reference to emergency medical centers in Rasht and observation of medical equipment and ambulances. Data were analyzed by using descriptive and inferential statistics appropriate. Findings: Overall, average medical equipment of EMS ambulances in Rasht was 66.5% and 64.8% respectively that had a significant difference with standards (p < 0.05) according to standards of MOH & Iran Standard National organization. In addition, the average equipment regarding both standards was as follows: In the medical and diagnosis groups:80% and 82.4%; equipment of respiration/ventilation: 97%; injection/drugs: 73% and 58.4%; equipment of treatment-critical management: 65.3% and 55.7%; nursing care/ bandage 58.3% and 53.8% that have significant differences with Iran defined standards in all cases (p < 0.05). According to the results and both standards, about 84% of ambulances had all equipment related to the airway/ventilation management. Conclusion: According to the results, the best condition of medical equipment of EMS ambulances was related to equipment of airway/ventilation management. There was a significant deficiency in other equipment groups. The deficiencies of medical equipment of ambulances will reduce the efficiency of all the pre-hospital emergency medical services; therefore, it seems essential to reduce deficiencies and to achieve the national standards. Keywords: pre-hospital emergency, centers for medical services, ambulance medical equipment