تحليل جرم بغي در سيره علوي و قانون مجازات اسلامي مصوب 1392

Analysis of Baqy Crime in Alavi Procedure and Iranian Penal Code Enacted in 2013

قيام مسلحانه عليه امام معصوم(ع) و نواب عام و خاص ايشان و مقابله با نظام اسلامي بغي ناميده مي‌شود. اين پديده مجرمانه عليرغم سابقه طولاني در حقوق كيفري اسلامي، به تازگي با تصويب قانون جديد مجازات اسلامي به سياهه قوانين كيفري افزوده شده است. بنابراين مباني شرعي اين جرم‌انگاري را بايد در قرآن و فقه اسلامي به‌خصوص سيره علوي در تفكر شيعي جست‌وجو نمود. از آنجا كه در مدت حكومت امام علي(ع) گروه‌هاي باغي (ناكثين، قاسطين، مارقين) اقدام به قيام عليه حكومت ايشان كردند؛ بنابراين مهم‌ترين منبع استنباط احكام بغي را مي‌توان سيره و روش امام(ع) دانست. قانون‌گذار ايران نيز با فهم درست از اين مطلب و با تاسي از همين روش در قانون مجازات اسلامي مصوب 1392 ماهيت بغي را يك جرم ضد امنيتي دانسته و براي آن مجازات حدي وضع نموده است. هر چند در تعيين ميزان مجازات با سيره علوي به شرح ذيل هم‌سو نبوده در نتيجه كامل و همه جانبه نمي‌باشد.

Armed revolt against Imam and his general or special representatives and fighting against Islamic state is called Baqy. This conduct, despite having a long hoistory in Islamic criminal law, has only recently entered the list of criminal conducts with the enactment of Iranian new penal code. Thus, to understand the Islamic bases of this criminalization, we should view the holy Quran and Islamic procedure especially in the Alavi procedure of Shiite. As in the short period of Imam Ali’s governing, some rebellion groups (Nakesin, Ghasetin, Mareghin) raised against his government, the most important sources for understanding Baqy rules could be found in Imam Ali,s attitude toward them. Following this procedure, Iranian legislators recognized Baqy as a crime against security in Iranian Penal code enacted in 2013 and imposed Haad sanction to punish the perpetrators. Of course, this procedure is not exactly consistent with Alavi procedure as described in this article.