اثر برخي نمك‎ها بر آبشويي پتاسيم محلول در ستون‎هاي خاك

Effect of different salts on soluble potassium leaching in soil columns

پتاسيم محلول خاك قابل دسترس‎ترين نوع پتاسيم براي گياهان است كه در توليد محصولات زراعي داراي اهميت مي‎باشد. اين پژوهش به بررسي ميزان پتاسيم محلول تحت‌تاثير برخي نمك‌ها و تاثير حجم و محلول‌هاي آبشويي بر پتاسيم محلول در خاك مي‎پردازد. آزمايش‎ها به‌صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با استفاده از 4 تيمار نمك شامل شاهد، كلريد كلسيم، سولفات كلسيم و كلريد سديم؛ 3 تيمار محلول آبشويي (آب مقطر، كلريد پتاسيم و سولفات پتاسيم)، 8 دور آبياري (هر دور 236 ميلي‌ليتر يا 25/0 حجم منفذي) و 3 تكرار در شرايط آزمايشگاهي و با استفاده از ستون‎هاي خاك اجرا گرديد. در پايان آزمايش، غلظت پتاسيم محلول در ستون‎هاي خاك اندازه‎گيري شد. نتايج نشان داد كه بيش‎ترين درصد آبشويي پتاسيم محلول خاك در بين خاك‌هاي تيمار شده با نمك، مربوط به خاك تيمار شده با كلريد كلسيم بود كه تفاوت معني‎داري با خاك تيمار شده با كلريد سديم، سولفات كلسيم و خاك شاهد نشان داد. همچنين در ميان محلول‎هاي آبشويي، كلريد پتاسيم نسبت به سولفات پتاسيم و آب مقطر اثر بيش‎تري بر كاهش غلظت پتاسيم محلول در خاك نشان داد. ضمن اين‎كه با افزايش حجم آبشويي، مقدار پتاسيم محلول در خاك به‎طور قابل‌ملاحظه‎اي كاهش يافت. يافته‌هاي اين پژوهش، اهميت پرداختن بيش‎تر به نقش شوري، حجم آبشويي و كود پتاسيم مصرفي در خاك بر روي پتاسيم محلول را در جهت جلوگيري از هدررفت پتاسيم محلول براي گياهان نشان مي‌دهد.

Soluble potassium is the most available form of potassium for plants and it is very important for crop production. This study investigates the effect of some salts, different volumes and solutions of leaching on the soluble potassium in soil. The experiments were factorial based on completely randomized design (CRD) using four salt treatments consist of control, calcium chloride, calcium sulphate and sodium chloride; three leaching solutions (distilled water, potassium chloride and potassium sulfate); eight irrigation steps (each irrigation step equals 236 millimeter or 0.25 pore volume) and three replications, which were conducted in laboratory conditions using soil columns. At the end of experiment, the soluble potassium concentration was measured in the soil columns. The results showed that among the salt treatments, the highest amount of the soluble potassium leaching was observed for calcium chloride treatment, but its differences with sodium chloride, calcium sulphate and control were significant. Moreover among the leaching solutions, potassium chloride compared to potassium sulfate and distilled water had higher effect on decreasing soluble potassium in the soil solution. Also with increasing leaching volume, the concentration of soluble potassium significantly decreased. The findings of this research showed that the importance of salinity, leaching volume and potassium fertilizer should be regarded on the soluble potassium in order to prevent the losses of this form of potassium for plants.