استناد به انتشارات ملي، سنجه‌اي براي بومي‌سازي علم: مطالعه نشريات علمي-پژوهشي حوزه علوم اجتماعي ايران در سال‌هاي 1389-1381

Citing National Publications as a Metrics for Localization of Science: A Study on Scholar Journals of Social Science Domain in Iran from 2002 to 2010

در اين پژوهش، استناد به انتشارات ملي به‌عنوان يك سنجه كمي براي بومي‌سازي علم در نظر گرفته شده است. بر اين اساس، هدف پژوهش حاضر مطالعه اين سنجه در مجموعه مقاله‌هاي علمي-پژوهشي حوزه علوم اجتماعي ايران بين سال‌هاي 1389-1381 است. اين پژوهش از نوع توصيفي است و از فن تحليل استنادي بهره مي‌برد. براي انجام آن، منابع و ماخذ مقالات شش نشريه علمي-پژوهشي حوزه علوم اجتماعي استخراج و به دو گروه انتشارات ملي و انتشارات خارجي تقسيم گرديدند. نشريات مورد مطالعه شامل آنهايي بود كه طي دوره زماني ياد‌شده به‌طور مرتب منتشر شده بودند. تحليل روي 543 نمونه از 1528 مقاله صورت گرفت. اساس تعيين تعداد نمونه‌ها، فرمول كوكران بود. نتايج حاصل از آزمون تحليل واريانس يك‌راهه نشان داد كه متوسط تعداد استناد به انتشارات ملي در دوره زماني ياد‌شده بدون تغيير مانده است. از طرف ديگر، متوسط استناد به انتشارات خارجي طي همين دوره رشد داشته است. آزمون تحليل همبستگي مشخص ساخت كه تابع اين رشد، لگاريتمي است. يافته ديگر به تفاوت بين ميانگين تعداد استناد به انتشارات ملي در نشريات مورد مطالعه مي‌پردازد. يافته‌هاي پژوهش همچنين نشان داد كه اين ميانگين در نشريات مختلف متفاوت است. يافته‌ها همچنين نشان داد كه نتايج آزمون آنوا تحت تاثير نشريه مطالعات راهبردي زنان است. به اين معنا كه اگر اين نشريه كنار گذاشته شده بود، نرخ استناد از لحاظ آماري در پنج نشريه باقيمانده به انتشارات ملي مشابه مي‌شد. شاخص استناد به انتشارات ملي، به ‌جز در نشريه ياد‌شده، بين 31/0 و 39/0 متغير است كه اين مقدار تحت تاثير سال 1381 و 1382 است و در سال‌هاي اخير به حدود 2/0 رسيده است. با توجه به اينكه ميزان توليد علم در ايران افزايش يافته، ميزان استفاده از اين منابع در حوزه علوم اجتماعي ثابت مانده است. بر اساس اين سنجه، حوزه علوم اجتماعي ايران نه‌تنها به سمت بومي‌شدن پيش نمي‌رود، بلكه با گذر زمان، تمايل به بهره‌گيري از علم خارجي نيز افزايش مي‌يابد.

Citing national publications is considered as a qualitative measure for science localization in the current research. Consequently, the aim is to study this metric within the corpus of Iranian Scholar Journals in Social Science Domain between 2002 and 2010. The research uses citation analysis method. The references of six social science scholar journals were extracted from the papers and then divided into two groups of national and foreign publications. The studied journals were those which were regularly published in Iran between 2002 and 2010. The analysis was performed on a sample of 543 papers out of 1528 ones. The sampling method was based on the Cochran’s function. An ANOVA test showed that the average number of citing to national publications is statistically unchanged in the journals’ papers during the period mentioned above. On the other hand, the same average for foreign publications is growing. The correlation analysis determined that this growth follows a logarithmic function. The other finding concerns the differences between the average numbers of citing to the national publications in the studied journals. A one way ANOVA test revealed a difference between the journals from this point of view. Based on the Tukey’s Range Test the results of ANOVA test is affected by the "Journal of Women Strategic Studies". It means, if this journal was omitted from the analysis, the rest five ones would statistically have the same rate of citing to the national publications. The citing rate to national publications ranges between 0.31 and 0.39 except for the journal mentioned above. Based on this metric, the tendency toward the use of national publications in the social science domain is constant despite the growing number of scientific productions in Iran. This means that the Iranian social science domain not only doesn’t tend to localization of science, but its use of foreign science is growing in the span of time as well.