ارزيابي وضعيت ذخاير كفال پوزه باريك(Liza saliens) با استفاده از شاخص‌هاي صيد بي رويه در سواحل جنوبي درياي خزر در سال‌هاي 1390-1370

Stock status assessment of sharpnose mullet (Liza saliens) by using overfishing indicators in southern part of the Caspian Sea (1991-2011)

هدف اين پژوهش ارزيابي وضعيت ذخاير ماهي كفال پوزه باريك (Liza saliens) با استفاده از شاخص‌هاي ارزيابي صيد بيش از حد،‌ ضريب چاقي و وزن نسبي طي يك دوره بيست ساله (1370 تا 1390) در سواحل ايران در درياي خزر مي‌باشد. سه شاخص صيد شامل: 100 درصد ماهيان صيد شده بالغ باشند، فراواني ماهيان با طول مطلوب 100 درصد باشد و فراواني مولدين بزرگ 0 درصد باشد. نتايج نشان داد كه ضريب چاقي و وزن نسبي ماهي كفال پوزه باريك در طي دو دهه روند كاهشي داشته است. دامنه طول مطلوب اين ماهي براي صيد بين 0/28 و 0/34 سانتي‌متر محاسبه شد. و ماهيان بزرگ‌تر از 0/34 سانتي‌متر به‌عنوان مولدين بزرگ در نظر گرفته شدند. فراواني ماهيان بالغ (با طول بيش از 28 سانتي‌متر) 9/8 درصد تا 4/72 درصد (انحراف معيار±‌ ميانگين:‌ 1/16 ± 5/39 درصد‌)، فراواني ماهيان با طول مطلوب 8/8 درصد تا 4/50 درصد ((8/11 ±) 7/30 درصد) و فراواني مولدين بزرگ 0 درصد تا 9/23 درصد (7/7 ± 2/9 درصد) بود. بر اساس نتايج به‌دست آمده ذخاير ماهي كفال پوزه باريك داراي شرايط نامطلوبي مي‌باشد و براي حفظ و احيا ذخاير اين‌گونه، علاوه‌بر استفاده از تور با چشمه بزرگ‌تر (به‌‌طوري‌كه همه مولدين قادر به حداقل يكبار تخم‌ريزي باشند)، بايد استراتژي مناسبي را اتخاذ نمود كه فراواني مولدين بزرگ در صيد به صفر رسيده و صيد اصلي بر روي ماهيان با طول مطلوب متمركز گردد.

The main objective of the present study was assessment of stock status of sharpnose mullet by using indicators of overfishing, condition factor and relative weight in Iranian waters of the Caspian Sea during 1991-2011. Three fisheries indicators in catch were: 1. percentage of mature fish, with 100% as target; 2. percent of specimens with optimum length, with 100% as target; and 3. percentage of mega-spawners, with 0% as target. Over this period, the condition factor and relative weight had a decreasing trend. The range of length with optimum yield was between 28 and 34 cm. The mega-spawner measured as fish a size larger than 34 cm. According to these three indicators, the percentage of mature (fork length > 28 cm), optimum size and mega-spawners were 8.9-72.4%, 8.8-50.4% and 0%-23.9%, and 39.5%±16.1, 30.7%±11.8 and 9.2%±7.7, respectively in average (±S.D). This length structure is a matter of concern. Therefore, for reservation and rebuilt of sharpnose mullet in the Caspian Sea, the target would be to all (100%) fish spawn at least once, using bigger mesh size in cod end (e.g. 33 mm, during whole fishing season), also, the aim would be to implement a fishing strategy that result no (0%) mega-spawners being caught, and the main catch focus on optimum length.