تحليل روند تغييرات پارامترهاي هواشناسي در تبريز

Trend Analysis and Considering Effect of Meteorological Parameters in Tabriz

هدف اين مطالعه بررسي روند تغييرات برخي از پارامترهاي هواشناسي (ميانگين سرعت باد، حداقل، حداكثر و ميانگين دما، اختلاف دماي حداقل و حداكثر هوا، تبخير از تشت، ميانگين رطوبت نسبي، ساعات آفتابي، مقدار بارش، تعداد روزهاي همراه با بارش بيش از 1، 5 و10 ميلي متر، تعداد روزهاي همراه با گرد و غبار، تعداد روزهاي برفي، تعداد روزهاي با ديد كم تر از 2 كيلومتر و درجه روز بر مبناي دماي 18 و 21 درجه سانتي گراد) در ايستگاه تبريز در دوره آماري 2005-1970 در سه مقياس زماني ماهانه، فصلي و سالانه با استفاده از روش ناپارامتريك مان-كندال (MK) مـي باشد. تحليل روند با دو روشMK مرسوم (براي سري هاي با ضرايب خود همبستگي غيرمعني دار) و MK اصلاح شده (براي ساير سري ها) در سه سطح معني داري 1%، 5% و 10% انجام شد. شيب خط روند با روش سن به دست آمد. نتايج نشان داد كه در مقياس سالانه پارامترهاي تبخير از تشت، حداقل، حداكثر و ميانگين دما و درجه روز بر مبناي 21 درجه سانتي گراد داراي رونـد افزايشي معني دار در سطح 5% بوده ولي بارش، تعداد روزهاي همراه با بارش بيش از 1 و 5 ميلي متر و درجه روز بر مبناي 18 درجه سانتي گراد داراي روند كاهشي معني دار (در سطح 5%) بودند. بقيه متغيرها در مقياس سالانه روند معني دار نشان نداده اند. شيب خط روند بارش سالانه 28/2- ميلي متر در سال و شيب نظير براي هر سه عنصرميانگين، حداقل و حداكثر دما معادل 06/0 درجه سانتي گراد در سال بود. روند مشاهده شده در پارامترهاي مورد بررسي بيانگر تغييرات اقليمي روي داده در تبريز مي باشد.

The aim of this study is trend analysis of meteorological parameter including mean wind speed, min, max and mean air temperature, difference between the min and max temperature, pan evaporation, average relative humidity, sunshine hours, total precipitation, the number of days with precipitation more than 1, 5 and 10 mm, the number of days with dust, number of the days with snow and the number of days with visibility less than 2Km, degree days based on 18 and 21 oC at Tabriz station during 1970-2005 in three time scales, monthly, seasonal and annually using the non-parametric Mann-Kendall (MK) method. Trend analysis was conducted using two methods, which are conventional MK (for series having insignificant autocorrelation coefficients) and modified MK (for other series) in three significant levels, 1%, 5% and 10%. Trend slopes were calculated using Sen’s estimator. Results showed that in annual time scale, pan evaporation, min, max and mean temperature and degree days based on 18 and 210C have significant increasing trends at 5% level but precipitation, number of the days with precipitation more than 1 and 5 mm and degree days based on 180C have decreasing trend (at 5% level). Other parameters did not show significant trend in annual time scale. Trend slope of annual precipitation was -2.28 mm/year and trend slopes of all three elements, average, max and min temperature were 0.06 0C/year. Observed trends in studying parameters indicate climate change in Tabriz.