سنگ شناسي و ژيوشيمي گدازه هاي بالشي و سنگ هاي مافيك در بخش مياني پهنه ي گسلي نصرت آباد-كهورك، شرق ايران

Petrology and geochemistry of pillow lavas and mafic rocks in the middle part of the fault zone Nosratabad-Kahurak, East of Iran

سنگ هاي مافيك واقع در پهنه ي گسلي نصرت آباد- كهورك، در يكصد كيلومتري غرب زاهدان، شرق ايران، به رديفي از سنگ هاي پريدوتيت، گابرو، دياباز، بازالت بالشي و راديولاريت وابسته اند كه نشان دهنده ي ماهيت افيوليتي آنهاست. بنابراين، سنگ هاي مافيك ياد شده نشان دهنده ي بخشي از پوسته ي اقيانوسي فسيل شده بوده و از نظر تركيب شيميايي قابل مقايسه با بازالت هاي رشته هاي ميان اقيانوسي (MORB) هستند. اين سنگ ها از پلاژيوكلاز، پيروكسن، كلريت، كلسيت و مگنتيت تشكيل شده و فاقد اليوين هستند. ميانگين عدد منيزيمي برابرست با 52 با مقادير متوسط 6.24wt% MgO =، Ni = 109ppm و Cr = 371ppm كه نشان دهند اين است كه ماگماي تشكيل دهنده اين سنگ ها اوليه نبوده و جدايش بلورين را از سر گذرانده است. مقادير نسبتاً بالاي Na2O اين سنگ ها نشان دهنده ي واكنش ماگماي سازنده ي آن ها با آب دريا و اسپليتي شدن خفيف سنگ هاست. نسبت هاي پايين LILE/HFSE نشان دهنده شباهت ژيوشيميايي ماگماهاي سازنده اين سنگ ها به بازالت هاي رشته هاي ميان اقيانوسي (MORB) و شيب ملايم در نمودارهاي عنكبوتي و عناصر نادر خاكي و نيز پايين بودن نسبت هاي LREE/HREE حاكي از نزديكي آن ها به ماگماهاي مورب عادي (N-MORB) است. بنابراين، چنين انگاشته مي شود كه پهنه ي گسلي نصرت آباد- كهورك در آغاز پيدايش به صورت يك شكافت ميان اقيانوسي عمل كرده است.

: The mafic rocks from Nosratabad-Kahurak fault zone, located 100 km to the west of Zahedan east Iran, belong to peridotite, gabbro, diabase, pillow basalt and radiolarite association, indicative of their ophiolitic nature. Thus, the mafic rocks in this area represent a part of a fossilized oceanic crust and chemically are comparable with mid-ocean ridge basalts. The rocks consist of plagioclase, pyroxene, chlorite, calcite and magnetite, with only trivial amount of olivine. Average Mg# of 52, average amounts of MgO = 6.24wt%, Ni = 109 ppm, and Cr = 371 ppm indicate that the magma has not been primary and somehow has undergone fractional crystallization. The relatively high amounts of Na2O are due to seawater-magma interaction and spilitization of the rocks. Low LILE/HFSE ratios are indicative of the geochemical affinity of the magmas to the Mid-Ocean Ridge Basalts (MORB), while their similarities to the N-MORB is discernible from gentle slopes of the spider and REE diagrams as well as low LREE/HREE ratios. It is therefore concluded that Nosratabad-Kahurak fault zone was initially acting as an oceanic rift.