مكان يابي ساختمان‌هاي بلندمرتبه با تاكيد بر نظريه رشد هوشمند شهري

Locating of High-Rise Buildings with Emphasis on Smart Growth Theory

امروزه سیاست‌های شهرنشینی از الگوی رشد افقی به سمت رشد هوشمند تغییر كرده است كه به ایده شهر فشرده  منجر می‌شود. بلند مرتبه سازی به‌عنوان یكی از روش‌های ساخت شهر‌های فشرده، برای استفاده حداكثر از فضا و منابع محدود، بسیار مورد توجه مدیران شهری قرار گرفته است. اما عدم توجه به معیارها و ضوابط لازم برای مكان یابی صحیح این ساختمان‌ها می‌تواند باعث بروز مشكلات متعددی در مناطق شهری و آینده شهرها گردد. لذا هدف این مقاله شناسایی معیارهای موثر در مكان یابی ساختمان‌های بلندمرتبه منطقه 9 شهرداری مشهد با تاكید بر اصول نظریه رشد هوشمند شهری از جمله ایده شهر فشرده، كاربری تركیبی، حفظ فضای باز و در نهایت بررسی پتانسیل منطقه به لحاظ بلندمرتبه سازی می‌باشد. لذا با استفاده از روش اسنادی و میدانی، 9 معیار در دوگروه كالبدی- فضایی و كیفیت محیطی برای بررسی مكان‌های مناسب جهت بلندمرتبه سازی انتخاب شده است. همچنین از فرایند تحلیل سلسله مراتبی AHP به‌عنوان ابزار تعیین وزن معیارها و سیستم اطلاعات جغرافیایی GIS به عنوان ابزار تلفیق، تحلیل و نمایش داده‌های مكانی در فرایند مكان یابی، استفاده شده است. از سطح كل منطقه (45617 قطعه) تعداد 1747 قطعه با مساحت 100 هكتار  به ترتیب در اولویت‌های اول و دوم، برای بلندمرتبه سازی پیشنهاد شده است. اما محدوده‌های پیشنهادی با آنچه در حال وقوع می‌باشد، متفاوت بوده و فرضیه مقاله مبنی بر عدم بكارگیری اصول و معیارهای مبتنی بر ایده شهر فشرده و متراكم، مورد تایید قرار گرفته است.

Nowadays, policies of urbanization have changed from horizontal growth pattern to smart growth that lead to the concept of compact city. Building high-rise structures as one of the compact city parts have been considered by city managers to maximum use of limited space and resources. But lack of consideration to criteria and principles of correct locating this kind of buildings can lead to problems to the future of cities .So, The aim of this article is to identify effective criteria in locating high-rise buildings in District 9 of Mashhad with emphasis on smart growth such as the idea of compact city, mixed land use, preserve open space and finally survey the regionʹs potential in terms of building high-rise structures. Therefore, by using document and field research method 9 criteria on two physical - spatial and environmental qualities has been selected for suitable positions of this kind of buildings. Also The Analytical Hierarchy Process (AHP) as a tool to determine the weight of criteria and Geographic Information Systems (GIS) as a tool to collate, analyze and display spatial datain the process ofpositioningis used.  From the whole surface area (45,617 pieces) the number of1747 pieces with a total area of 100 hectares is proposed respectively in the first and second priorities for high buildings. But the proposed boundaries is different with current situation and the hypothesis based on lack of proper attention to the principles and criteria of compact city, has been approved.