در شناخت شعر حيران دُنبُلي و ديوان دست نويس او

يكي از شگفتي هاي تاريخ شعر زنان، چگونگي سرايش شعر توسط زنانِ شاعر در جامعه اي با بافت سنتي و محدود كننده است، جامعه اي كه زنان در آن حق دستيابي به سواد و دانش را نداشتند ولي همزمان با مردانِ شاعر شعر سروده اند! در گذار تاريخ شعر برخي از آنها به شهرتي نه چندان در خور رسيده اند و برخي ناشناس مانده اند. يكي از ناشناخته ترين زنان شاعر در تاريخ ادبيات فارسي شاعري است با تخلص حيران كه همزمان با دوره پادشاهان قاجاريه ( سده 13ق) در آذربايجان مي زيست. او نخستين و تنها زن شاعر دوزبانه است كه نسخه خطي منحصر به فرد ديوان شعر او با خط شاعر موجود است. ديواني حدود 3580 بيت شعر كه 430 بيت آن به زبان تركي آذري و 3150 بيت آن به زبان فارسي است. اين ويژگي زباني در تاريخ شعر زنان بي مانند است. حيران از شاعران سبك بازگشت ادبي و غزل سرايي است كه بُن مايه اشعار او عشق، جدايي و اندوه دل سپردگي است. با معرفي اين شاعر و نقد ادبي و جامعه شناختي اشعار او، ويژگي هاي سبكي، زمينه معنايي، محتواي اشعار غنايي و نظام انديشگي او توصيف و تحليل مي شود و از اين رهگذر جايگاه و سهم اين شاعر در تاريخ شعر زنان مشخص مي گردد.