كاربرد تركيب شيميايي كلينوپيروكسن در پتروژنز گابروهاي كوه ميشو در جنوب باختري مرند- شمال باختري ايران

Using Clinopyroxene Composition in the Petrogenesis of the Gabbros from Misho Mountain in SW Marand- Northwestern Iran

توده گابرويي ميشو با راستاي تقريبي خاوري - باختري با طول 30 كيلومتر و عرض 7 كيلومتر در داخل سنگ هاي رسوبي كهر با سن اينفرا كامبرين نفوذ كرده است. دايك هاي ميكروگابرويي اين توده نفوذي را قطع كرده اند. گابروها تركيب شيميايي تقريباً يكنواختي داشته و شامل كاني هاي اصلي پلاژيوكلاز و پيروكسن بوده و كاني هاي فرعي شامل اليوين، آمفيبول، بيوتيت، فلدسپار پتاسيم و كاني هاي كدر (اپاك) مي‌باشد. بافت اين گابروها اغلب به‌صورت دانه‌اي (گرانولر) آشكار است. نتايح حاصل از تجزيه نقطه‌اي كلينوپيروكسن هاي گابروهاي ميشو توسط الكترون ميكروپروب، تركيب كلينوپيروكسن ها را در حد ديوپسيد تا اوژيت نشان مي‌دهد. ماگماي تشكيل دهنده كلينوپيروكسن هاي گابروها در نمودارهاي مختلف غالبا" سري ماگمايي تولييتي و از نظر موقعيت زمين‌ساختي ويژگي‌هاي MORB را نشان مي‌دهند. بلورهاي كلينوپيروكسن گابروها عموماً حاوي مقادير SiO2 بالا (wt%69/52-02/50)، عدد منيزيم [Mg/(Mg+Fe2+)] بالا و در حد (wt%42/82-59/78)، Al2O3 متغير (wt%09/5-8/1)، TiO2 پايين (wt%33/1-53/0) و Na2O پايين (wt%47/0-21/0) و نسبت‌هاي پايين Al[6]/Al[4] (39/0-0) هستند كه نشان‌دهنده شرايط تبلور نسبتاً فشار پايين ماگما است. دماي محاسبه شده براي كلينوپيروكسن ها در گابروها از 1027 تا 1306 درجه سانتي‌گراد متغير بوده و فشار كمتر از 8 كيلوبار است. بررسي روند تركيبات كلينوپيروكسن ها نشان مي‌دهد كه كلينوپيروكسن ها هيچ منطقه‌بندي را نشان نمي‌دهند و با سنگ زمينه در تعادل شيميايي مي‌باشند. اطلاعات بافتي و شيمي كاني نشان مي‌دهد كه كلينوپيروكسن ها احتمالاً از يك ماگماي تولييتي مشتق شده از يك گوشته سنگ‌كره‌اي تهي شده متبلور مي‌شوند كه شيمي كل سنگ نيز اين مطلب را تاييد مي‌كند. نفوذ توده هاي گابرويي در يك رژيم زمين‌ساختي كششي كافت زايي به گسترش پوسته اقيانوسي پاليوتتيس در زمان كربنيفر آغازين در شمال باختري ايران انجاميده است.

The Misho gabbroic massif with an east- west trend, 30 Km length and 7 Km w?dth is penetrated in the Infra-Cambrian Kahar formation. The micro-gabbroic dykes have cut this intrusive massif. Gabbros have homogenous compositions and major phases are plagioclase and pyroxene and minor minerals are olivine, amphibole, biotite, K-feldespar and opaque minerals. Their texture is granular. The results of EMP analysis of clinopyroxenes show that they have diopside to augite compositions. In different diagrams, gabbros mostly show tholiitic composition with MORB affinities in tectonic setting. Pyroxenes generally have high SiO2 (50.02-52.69 wt %), high Mg number [Mg/ (Mg+Fe2+)] (78.59-82.42wt %), variable Al2O3 (1.8–5.09 wt %), low TiO2 (0.53-1.33 wt %), low Na2O (0.21-0.47 wt %) contents and low Al [6]/Al [4] ratios (0-0.39), suggesting relatively low pressure crystallization conditions of the magma. The temperature calculated for the clinopyroxenes in gabbros is 1027-1306oC and pressure is less than 8 Kbars. The investigations of variation trends of clinopyroxene compositions don’t show any zoning in clinopyroxenes and clinopyroxenes are in chemical equilibrium with other minerals in the rocks. The obtained textural and mineral chemical data, suggest that the clinopyroxenes may have crystallized from a tholiitic magma derived from a depleted lithospheric mantle. This is confirmed by the whole-rock chemistry. The gabbroic massif intrusion in a tectonic setting of extensional rifting followed by the opening of Paleotethyan oceanic crust in early Carboniferous in NW Iran.