ميزان فشردگي و گستردگي توسعه مديريت شهري از منظر توسعه پايدار (مطالعه موردي : شهر يزد)

Checking the Compression and Expansion of Urban Management Development from the Perspective of Sustainable Development (The Case of Yazd City)

با افزايش سريع جمعيت جهان و تمركز آن در شهرها، حومه‌گستري و گسترش افقي شهرها، سرعت بالايي گرفته و بحران برنامه‌‌ريزي شهري در اكثر نقاط جهان، ابعاد گسترده‌اي يافته است؛ از اين رو، پارادايم توسعه شهري فشرده براي نيل به پايداري و عدالت اجتماعي و فضايي، مطرح گرديده است. در همين راستا، اين مقاله درصدد است با روش توصيفي- تحليلي و استفاده از مقوله تراكم شهري، چگونگي توسعه شهري فشرده و گسترده شهر يزد را تبيين نمايد. جامعه آماري تحقيق، شهر يزد و سازمان مسكن و شهرسازي اين استان و همچنين حجم نمونه، كل مساحت شهر يزد مي‌باشد. براي جمع‌آوري اطلاعات جامع و مفيد مرتبط با موضوع تحقيق، از پرسشنامه، بازديد و پايش ميداني، استفاده گرديد. به منظور آزمون فرضيه‌هاي تحقيق، بررسي نقش متغيرها و به دست آوردن نتايج، از نرم‌افزارهاي SPSS و LISREL، مدل تحليل رگرسيون و تحليل واريانس استفاده شد. براساس بررسي‌هاي صورت گرفته در سال‌هاي 85-1345، مساحت شهر يزد، حدود 19 برابر و جمعيت آن، 5 برابر افزايش يافته است. طي اين سال‌ها، تراكم ناخالص جمعيتي شهر، از 3/131 نفر به 5/34 نفر در هكتار، كاهش يافته است. كاهش شديد تراكم ناخالص جمعيتي، بيانگر گستردگي بيش از حد شهر و خالي ماندن فضاهاي زياد و غيرفعال سطوح شهري در محدوده شهري يزد و در نهايت، توسعه افقي و گسترده شهر يزد مي‌باشد كه اين امر باعث ناپايداري شهري در توزيع بهينه خدمات و دسترسي به امكانات زندگي براي ساكنان شهر و افزايش هزينه‌هاي زيرساختي و اتلاف انرژي شده است.

With the rapid increase in world population that is concentrated in cities, expansion of suburbs and horizontal spread of cities has been accelerated rapidly and the scale of urban planning crisis has been expanded in many parts of the world. Hence, compact urban development paradigm for achieving sustainability and social justice and space were considered. Accordingly, this paper tries to explain the modality of compact and city-wide development of Yazd with the use of descriptive categories of urban density. The research statistical population is the province of Yazd and Housing and Urban Development organization and the sample size is the total area of the city of Yazd. To collect comprehensive and useful information related to the subject, we used a questionnaire, field monitoring and visiting. In order to testing the research hypothesizes, investigate the role of variables and obtain the results, we used SPSS and LISREL software, regression analysis and analysis of variance. According to studies conducted in the years 1345-1385, the area of the city, and its population is about 19 and 5 times increased. During these years the gross population density of the city has been decreased from 131.3 to 34.5 persons per hectare. Severe reduction of the gross density of population, indicating the huge extent of city and remaining urban inactive and empty spaces in the city of Yazd, and finally, the horizontal development and urban extent of Yazd. This instability leads to an urban sustainability in the optimal distribution of urban services and citizen accessibility to the life facilities and increasing the infrastructure expenditures and wasting energy.