مدلسازي آسيب پذيري ساختمان هاي شهري با استفاده از روش هاي دلفي و تحليل سلسله مراتبي در محيط GIS (مطالعه موردي: منطقه 6 شهر تهران)

Modeling the vulnerability of urban buildings using Delphi and AHP methods in GIS (Case study: Region 6 of Tehran municipility)

شهرها در طول تاريخ هيچگاه از آسيب هاي حوادث طبيعي و انسان ساخت بي امان نبوده اند، به طوريكه اگر در گذشته به خاطر موانع و سدهاي اطراف آن از آخرين اهداف جنگ بوده اند، امروزه با توسعه تكنولوژي و برداشته شدن آن موانع به اولين اهداف جنگي تبديل شده اند. در واقع آنچه كه جنگ و حملات هوايي را به عنوان تهديدي جدي براي شهر مطرح مي كند عدم پايداري و آمادگي براي مقابله با آن است. يكي از راه هاي اساسي براي ايجاد آمادگي در برابر تهديدات، آگاهي از درجه آسيب پذيري شهر در صورت وقوع آن است. لذا اگر بتوان با روش يا روش هايي ميزان آسيب پذيري المان هاي شهري ناشي از حمله به آنها را تعيين كرد، مي توان با اتخاذ راهكارهايي آمادگي را تا حد بسيار زيادي افزايش داد. آنچه كه محققين در اين تحقيق به دنبال آن بوده اند مدلسازي آسيب پذيري ساختمان هاي شهر (به عنوان يكي از مهمترين المان هاي كالبدي شهر) ناشي از تهديدات براي يكي از مناطق تهران (منطقه6 شهرداري) بوده است. با توجه به اينكه آسيب پذيري خود تابعي از چندين شاخص مي باشد، لذا مدل مدنظر تحقيق از نوع مدل هاي چند معياره بوده و با توجه به ماهيت مكاني شاخص ها پياده سازي مدل در محيط GIS صورت گرفته است. استخراج شاخص هاي آسيب پذيري با روش دلفي و تهيه پرسشنامه هايي از كارشناسان شهرسازي، سازه، معماري و پدافند غيرعامل و مطالعه كارهاي گذشته انجام پذيرفت. نتايج حاصل از مدلسازي 9 شاخص مستخرج از روش دلفي با تكنيك تحليل سلسله مراتبي (AHP)، حاكي از آن است كه حدود 38 درصد ساختمان ها آسيب پذيري كم، 60 درصد ساختمان ها آسيب پذيري متوسط و حدود 2 درصد ساختمان ها آسيبپذيري بسيار بالايي دارند كه اين خود نشان از ضرورت بالاي اقدامات اساسي با رويكرد پدافند غيرعامل براي كاهش آسيب پذيري مي باشد.

Throughout history, cities have never been safe due to the damages of human and natural disasters would bring. So that in the past, the cities were the war’s last target, but now with the development of technology, those hindrances have turned into the first war targets.In fact, what poses war and air raids as a threat, is just the problem of encountering it and being. One major way to prepare facing such threats, is the knowledge about the degree of its vulnerability when they occure. So, it depends on taking up some methods to diminish the vulnerability unstability. What the researchers were look for, was the modeling the vulnerability of the city buildings (one of the most important urban component) in one part of the Tehran (region 6 of Tehran municipility). Since vulnerability is made up of various criterions, so the proposed model in this research is a kind of multi-criteria model (multi attribute decision model), and according to the spatial essence of the criteria, this model has been carried out in GIS (MCDM-GIS model). Delphi method has been used to survey major vulnerability factors with the help of urabn, passive defence, structure, and architecture experts. The modeling of the 9 criteria has resulted through Analyti Hirerchical Process (AHP), and it shows that about 38 percent of building has low vulnerability, about 60 percent has medium vulnerability and 2 percent has high vulnerability (over 60 percent of buildings has plus-average vulnerability) which shows taking necessary actions to decrease vulnerability through passive defence.