قواعد ساخت سازه‌ايِ فارسي باستان در كتيبه بيستون

The Constituent Structure Rules of Old Persian in Behistun Inscription

مقاله حاضر به بررسي قواعد ساخت سازه‌اي فارسي باستان در كتيبه بيستون مي‌پردازد. قواعد ساخت سازه‌اي اين امكان را فراهم مي‌كند تا بتوان جايگاه هسته را نسبت به وابسته‌هايش در گروه‌هاي نحوي مختلف از قبيل گروه اسمي، گروه فعلي، گروه حرف اضافه‌اي، گروه صفتي و گروه قيدي تعيين كرد. تجزيه و تحليل داده‌ها با تكيه بر نمونه‌ها و مثال‌هايي از كتيبه بيستون، به‌عنوان مهم‌ترين و مفصل‌ترين متن فارسي باستان، صورت گرفته است. از تحليل گروه‌هاي نحويِ فارسي باستانِ به‌كار رفته در كتيبه بيستون و با توجه به ويژگي تصريفي اين زبان چنين استنباط مي‌شود كه در اكثر گروه‌هاي نحوي، هسته تمايل به جايگاه پايانيِ گروه دارد. بنابراين بر اساس بسامد وقوع، شايد بتوان فارسي باستان را، در ساخت‌هاي بي‌نشان، زباني هسته‌پايان دانست.

The present paper investigates the constituent structure rules of Old Persian in Behistun Inscription. Constituent structure rules have the advantage of determining head and its complement in syntactic phrases such as noun phrase, verb phrase, prepositional phrase and adverbial phrase. Data analysis was performed on the basis of examples and sentences which were derived from Old Persian in Behistun Inscription considered as an important and detailed text. The study of Old Persian data and syntactic constituent analysis revealed that in most syntactic phrases the head has tendency to final position. Therefore, on the basis of occurrence frequency, it is possible to classify Old Persian at unmarked structure, as a head-final language.