نگرش سنايي به داستان در حديقه و ديوان(اشراف سنايي بر قالب داستان و نوآوري هاي او در اين زمينه)

Sanaeiʹʹs Attitude toward Telling Story in His Poems in Hadiqeh and Divan (His Focus on the Form of Story and His Innovations in This Field

سنايي غزنوي از شاعران صاحب سبك و تاثيرگذار در شعر فارسي است؛ وي در به كارگيري و آفرينش شيوه-هاي جديد مبتكر و نوآور است. از اين رو بسياري از گفته ها و آموزه هاي ديني و شرعي خويش را يا در قالب داستان بيان مي كند، يا در بيان موضوعات مذكور متناسب با متقضيات كلام از نوع ادبي داستان كمك مي گيرد. اين موضوع يعني استفاده از ژانر داستان سبب مي شود تا خواننده يا شنونده ديدي وسيع و كامل از مسايل و موضوعات شرعي بيابد. اگرچه سنايي نخستين آغازگر اين نوع، در شعر نيست، ولي كاربرد او نقطه آغازي براي ديگر شاعران ازجمله عطار و مولوي است. تاكنون اثري جامع و كارآمد ـ اعم از كتاب يا مقاله ـ به صورت مستقل به آثار سنايي از ديدگاه داستان و داستان پردازي نپرداخته است از اين رو اين پژوهش در نوع خود تازه است؛ تنها دو سه مقاله در مورد داستان-پردازي آثار سنايي آن هم بيشتر با نگرشي تطبيقي در مورد اثر سيرالعباد حكيم سنايي به چاپ رسيده است كه در متن به آن اشاره خواهد شد. هدف اين پژوهش گشودن باب تازه اي در زمينه بررسي آثار سنايي با معيارهاي انواع ادبي امروزي است؛ از طرفي مي توان ريشه هاي انواع ادبي امروزي را در آثار ادبي گذشته يافت و حتي انواعي را معرفي كرد كه امروزه يا منسوخ شده اند يا تغيير ساختار داده اند.

Sanaei Qaznavi is one of the well – known Persian poets who has his own influential style in the Persian literature. He is innovative in using and creating the new styles in his works. So, he presented most of his religious and legal words in a form of story or he used the literary style of stories in the form of above mentioned subjects. Using the genre of story attracts the attention of readers and addressees as they will access a wide range of legal issues and problems. Although he is not the first poet in this genre, his application is the beginning point for the other poets such as Attar and Moulavi. So far, an effective, extensive and comprehensive work – such as book or article – has not studies his works from story and storytelling point of view. So, this study is a new research in this field and only, there are two or three articles about the story telling of his works by using a comparative approach about this work "Seyrol Ebad" which is mentioned in the text. The aim of this paper is to provide the new fields for studying his works with the use of literary criterions; therefore, it is pssible to seek the roots of literary kinds in the literary works of the past and also introduce the new kinds which are changed or outdated.