بررسي وضعيت و ميزان خودسازگاري در برخي از ژنوتيپ‌هاي انتخابي بادام

Investigation of self compatibility and its level in some selected almond genotypes

يكي از مشكلات توليد بادام، خودناسازگاري است كه موجب كاهش شديد تشكيل ميوه و در نهايت ايجاد مشكل در مديريت باغ مي‌گردد. بنابرين اصلاح بادام به‌منظور ايجاد ارقام خودسازگار اهميت بالايي دارد. اين پژوهش به‌منظور شناسايي ژنوتيپ‌هاي خودسازگار از بين 50 ژنوتيپ برگزيده از يك توده به‌دست آمده از تلاقي ارقام مختلف، از طريق بررسي ميزان تشكيل ميوه در باغ و روش واكنش زنجيره‌اي پليمراز و با استفاده از آغازگرهاي اختصاصي SfR و SfF و پي بردن به وضعيت كمي و كيفي ميوه آن‌ها انجام شد. نتايج به‌دست آمده از واكنش زنجيره‌اي پليمراز نشان داد كه 31 ژنوتيپ، با توليد باندي به طول bp450 كه نشان‌دهنده وجودآلل Sf (خودسازگاري) است به‌عنوان ژنوتيپ‌هاي خودسازگار شناسايي شدند. نتايج به‌دست آمده از بررسي ميزان تشكيل ميوه به‌دست آمده از خودگرده افشاني در نتاج بررسي شده، نشان داد كه 31 ژنوتيپ با تشكيل ميوه بالاي 5 درصد به‌عنوان ژنوتيپ خودسازگار تشخيص داده شدند. بيش‌ترين درصد تشكيل ميوه به‌دست آمده از خودگرده‌افشاني در ژنوتيپ‌هاي 42، 45 و 24 به‌ترتيب به‌ميزان 94/26، 1/25 و 25 درصد مشاهده شد. مقايسه درصد تشكيل ميوه به‌دست آمده از خود‌گرده‌افشاني و گرده‌افشاني آزاد نشان داد كه خودگرده‌افشاني باعث كاهش درصد تشكيل ميوه در ژنوتيپ‌هاي خودسازگار مي‌شود ولي ميزان كاهش درصد تشكيل ميوه در برخي از ژنوتيپ‌ها خيلي‌كم بود. نتايج به‌دست آمده از بررسي خصوصيات كمي و كيفي ميوه نشان داد كه در مجموع، ژنوتيپ خودسازگار 24 داراي وضعيت مطلوب‌تري از نظر وضعيت كمي و كيفي ميوه بود. وزن ميوه، هسته و مغز در اين ژنوتيپ به‌ترتيب 80/10، 98/3 و 41/1 گرم بود. رنگ ميوه، هسته و مغز اين ژنوتيپ، روشن و پوست آن از نوع كاغذي بود و مغزهايي شيرين، يكنواخت و با كرك‌هاي كم داشت. همچنين اين ژنوتيپ نسبت به ساير ژنوتيپ‌هاي بررسي شده در اين پژوهش داراي تاريخ گلدهي ديرتري بود و از طرفي دوره رسيدن ميوه آن كوتاه‌تر بود و نسبت به ساير ژنوتيپ‌ها زودتر برداشت شد. در مجموع اين ژنوتيپ به‌عنوان بهترين ژنوتيپ در اين پژوهش معرفي گرديد.

Self-incompatibility is one of the most important difficulties in almond production which reduce fruit set drastically and makes orchard management difficult. Therefore, breeding of almond to produce self-compatible genotypes is very important. In this research, level of self compatibility in 50 selected genotypes of different crosses was studied using linked markers through PCR analysis and fruit set. Result showed that 31 genotypes had band with length of 450 bp which were identified as self-compatible genotypes. Study of fruit set after self pollination showed that 31 genotypes with fruit set more 5% identified as self-compatible. The most fruit set after self pollination observed in genotypes number 42, 45 and 24 to rate 26.94, 25.1 and 25 percentages, respectively. Comparing fruit set percentages after self pollination with open pollination showed that selfing reduced fruit set percentages but the decrease of the fruit set in some genotypes was very low. The result of investigation of fruit qualitative and quantitative characteristics showed, in total, very self compatible genotype number 24, was better than other genotypes. This genotype produced fruit, nut and kernel with medium size. Fruit, nut and kernel weight was 10.80, 3.98 and 1.41 g, respectively. Nut and kernel color of this genotype was bright and its kernel taste was sweet. The beginning of flowering in this genotype was later than other genotypes and fruit harvest dater was sooner than other genotypes. In total in this research, genotype number 24 identified as suitable genotype.