كلاهبرداري در نظام قضايي به عنوان جرم زباني؛ رويكرد زبان شناسي حقوقي

Fraud in judicial system as a language crime : forensic linguistics approach

زبان شناسي حقوقي رشته اي است كه با اهداف حقوقي موجود در نظام قضايي همراستا شده است و بر تمام شاخه هاي زبان شناسي از جمله آواشناسي، معناشناسي، گفتمان و... تاكيد ميكند. اين علم در ايران چندان شناخته شده نيست، اما ميتواند كاربرد بسياري در نظام قضايي داشته باشد. كلاهبرداري از آن دست از جرايمي است كه زبان، در تحقق آن نقش مستقيم دارد. باتوجه به قوانين موجود در ايران، كلاهبرداري زماني شكل ميگيرد كه سه شرط مهم محقق شود؛ اول آنكه متقلبانه بودن وسايلي كه كلاهبردار از آنها براي اغفال ديگري استفاده ميكند، دوم اغفال و فريب خوردن قرباني كه مستلزم عدم آگاهي وي نسبت به متقلبانه بودن وسايل مورد استفاده مجرم است و شرط سوم تعلق مال برده شده. دست كم شرط دوم ايجاب ميكند كه كلاهبردار با ابزار كلام مخاطب خود را اغفال كند. هدف نگارنده از نگارش اين مقاله آن است كه نشان دهد چگونه با تحليل زبان شناختي ميتوان الگوي مفهومي براي جرم كلاهبرداري ارايه كرد. نگارنده پس از بررسي پرونده هاي متعدد در دادسرا و پليس آگاهي تهران بزرگ الگوي مفهومي را ارايه كرد كه از شش عنصر نياز / طمع، پيشنهاد/ تبليغ، كنش تاثيري، عقد قرارداد / معامله بر اساس كارگفت تعهدي، مشكل (عدم اجراي كارگفت تعهدي)، اتمام كار تشكيل شده است. اين تحقيقِ ميداني، كاربردي و به لحاظ روش كار تحليلي- توصيفي است.

Forensic linguistics is a discipline coordinated with legal goals in the judicial system, focusing on all branches of linguistics including phonetics, semantics, discourse etc. This science is not so known in Iran; whereas, it can have a lot of applications in judicial system. Fraud is a kind of crime in which language plays a central role in forming. There are three conditions in forming of fraud: first; dishonest tools to cheat others, second; victim’s lack of knowledge about dishonest tools, third; the lost possession belonged to the victim. At least, realization of the second condition requires hustler to deceive his victim by language. The author aims at providing a conceptual structure for the crime of fraud with linguistic analysis. Having reviewed different cases in courts and Bureau of Police Investigation, the author offered a conceptual structure with six components including requirement/greed, proposal/advertisement, perlocutionary effect, agreement based on commitment speech act, problem (not realizing of commitment speech act) and completion. This is a field research and applies at analysis-description method