تعيين عوامل موثر بر وقوع خشكسالي با تحليل داده¬هاي پانلي (مطالعه موردي استان خراسان رضوي)

Determining of most Effective Factors on drought Useing of Panel Data Analyse (Khorasan Razavi Province)

خشكسالی یك پدیده طبیعی خزنده است كه با كمبود رطوبت نسبت به شرایط نرمال به كندی آغاز و به آرامی گسترش می¬یابد. این پدیده به شدت بر همه جوانب فعالیت¬های بشری تأثیرگذار است. در حالی كه تعریف جامع و كاملی برای آن ارائه نشده ویك شاخص دقیق و فراگیری نیز برای پایش آن وجود ندارد. مطالعه حاضر ابتدا به پایش سالانه و فصلی خشكسالی 10 ایستگاه سینوپتیك استان خراسان رضوی در طی یك دوره 24 ساله (2010-1991) با دو شاخص SPI و RDI پرداخته است. سپس پارامترهای موثر بر خشكسالی سالانه و فصلی با روش داده¬های پانلی (داده¬های تركیبی) و شاخص های SPI و RDI تعیین شود. براساس نتایج حاصل از پایش خشك¬سالی مشخص شد كه خشكسالی نسبتا شدیدی در سال 2008 در ایستگاه¬های همدید استان حاكم بوده¬است. تحلیل به روش داده¬های تركیبی نشان داد كه تمام شش پارامتر متوسط حداكثر و حداقل دما، ساعت آفتابی، بارش، درصد رطوبت نسبی و متوسط سرعت باد در ارتفاع 2متری- كه برای محاسبه شاخص RDI استفاده می¬شوند- برای محاسبه خشكسالی سالانه و فصلی 10 ایستگاه مورد مطالعه نیاز نیست و تنها برخی از این پارامترها بسته به مقیاس زمانی موردنظر نیاز است. پارامتر متوسط دمای حداقل در مقیاس¬های زمانی سالانه و فصل تابستان، پارامتر درصد رطوبت نسبی در مقیاس¬های زمانی سالانه، فصل بهار و زمستان به¬عنوان پارامترهای موثر پیش¬بینی انتخاب شدند. همچنین بارش نیز تنها عامل موثر بر خشكسالی با توجه به شاخص¬های SPI و RDI در مقیاس¬های زمانی سالانه و فصلی می¬باشد.

Drought is a natural creeping event that starts due to lower moisture compared to normal condition. This phenomenon impacts all aspects of human activities. However there is neither any detailed definition nor a general and proper index for drought monitoring In the present study using the Drought indices SPI and RDI to monitor drought in 10 synoptic stations in the province were studied over a period of 24 years(1991-2010). After using panel data analysis of annual and seasonal drought tried to detecte effective the parameters above were measured using two indicators. Based on the results of monitoring Drought was found a severe drought that the 2008 in the province. Also, analyse of Panel data was show all six parameters mean of maximume tempretuer, mean of minimum tempreture, sun shine, precipitation, relative humidity and mean wind speed in 2 meters that to calculate the drought index RDI, not required to calculate Drought in time scale of annual and seasonal in 10 stations; due time scale, only of some these parameters are required. Based on SPI, precipitation is necessary for time scale annual and seasonal droghut.