اثر دور آبياري بر برخي از خصوصيات رشدي پرتقال تامسون ناول پيوند شده بر روي سه پايه مركبات

Effect of Irrigation Duration on Some of characteristics Growth Thomson Navel Orange Grafted on Three Citrus Rootstock

در این پژوهش، اثر دور آبیاری بر خصوصیات رشدی پرتقال تامسون ناول پیوند شده روی سه پایه به‌صورت آزمایش فاكتوریل در قالب طرح بلوك كامل تصادفی در زمان با سه تكرار در موسسه تحقیقات مركبات كشور واقع در رامسر، ارزیابی گردید. فاكتورها شامل نوع پایه در سه سطح (پونسیروس (Poncitus trifoliata)، ترویرسیترنج (Citrus sinensis  Poncitus trifoliata) و نارنج Citrus aurantium)) و دور آبیاری در چهار سطح ( 2، 4، 6 و 8 روز یك بار) و شش زمان نمونه‌برداری با فاصلة هر 16 روز یك‌بار شامل T1 (22/3/89)، T2(8/4/89)، T3(24/4/89)، T4(9/5/89)، T5(25/5/89) و T6 (10/6/89) بودند. در طی دوره تیمار آبیاری صفات رویشی از قبیل ارتفاع پیوندك، تعداد برگ، قطر پایه و پیوندك، درصد رطوبت برگ و میزان كلروفیل برگ اندازه‌گیری شدند. هم‌چنین پس از اتمام دوره آزمایش، میزان نیتروژن، فسفر و پتاسیم مخلوط خاكی نیز اندازه‌گیری گردیدند. نتایج نشان داد كه زمان نمونه برداری، نوع پایه و دور آبیاری بر خصوصیات رشدی مطالعه شده پیوندك و پایه تاثیر می‌گذارد. ارتفاع پیوندك، تعداد برگ، قطر پایه و پیوندك با گذشت زمان افزایش یافتند، به طوری‌كه میزان افزایش در تمام صفات تا زمان T3 معنی‌دار بود، ولی از زمان T3 تا T6 میزان افزایش معنی‌دار نبود. تفاوت بین پایه‌های مختلف در جذب عناصر غذایی در فواصل آبیاری كوتاه (دو روز) بیش‌تر دیده شد. پایه پونسیروس نسبت به دو پایه دیگر از نظر جذب عناصر غذایی در شرایط تنش خشكی كارآتر بود و با افزایش فواصل آبیاری میزان نیتروژن، فسفر و پتاسیم باقی مانده در تركیب خاكی كه پایه‌های پونسیروس در آن قرار داشتند، كم‌تر بود. در مجموع، پایه‌های استفاده شده در این پژوهش كه از پایه‌های رایج مركبات در شمال ایران هستند، در شرایط تنش خشكی، برتری چندانی از لحاظ صفات رویشی نسبت به یكدیگر نشان ندادند.

In this research, the effect of irrigation duration on growth characteristics of Thomson navel orange grafted on three rootstocks was evaluated in Complete Randomized Block Design in Iran Citrus Research Institute. Factors included rootstock in three levels (Poncirus (Poncitus trifoliate), citrange (Citrus sinensis  Poncitus trifoliata) and sour orange (Citrus aurantium)) duration of irrigation in four levels (2, 4, 6 and 8 once days) and time in six levels (T1, T2, T3, T4, T5 and T6). In the during irrigation, vegetative traits such as scion height, leaf number, diameter of rootstock and scion, leaf water content and chlorophyll value were measured. Also, at the end of the experimental period, amount of nitrogen, phosphorus and potassium in soils mixtures were determined. The results showed that time of sampling, type of rootstock and duration of irrigation can affect on growth characteristics of studied rootstock and scion. Height of scion, leaf number, diameter of rootstock and scion were increased so that the increase for all traits to time T3 was significant, but from time T3 to T6 was not. The difference among different rootstocks in the absorption of nutritional elements in short time (two days) was more. Poncirus rootstock in uptake of nutritional elements in drought stress was more efficient than other rootstocks and with increase in intervals of irrigation, amount of nitrogen, phosphorus and potassium in soil mixture of Poncirus rootstock, was less. Overall, studied rootstocks in this research which are common citrus rootstocks in north of Iran, in drought stress conditions, did not show superiority over others in growth characteristics.