بررسي تركيبات مؤثره و اثرات ضد باكتريايي اسانس كرفس كوهي (Kelussia odoratissima Mozaff) و كلپوره (Teucrium polium) بر برخي از پاتوژن‌هاي مواد غذايي

Study on the Chemical Constituents and Antibacterial Activity of Kelussia odoratissima and Teucrium polium Essential Oils against Some Food Borne Pathogens

در این تحقیق اسانس كرفس كوهی (Kelussia odoratissima Mozaff) و كلپوره (Teucrium polium) به روش تقطیر با آب استخراج گردید. اسانس‌های بدست آمده با استفاده از دستگاه گاز كروماتوگراف (GC) و گاز كروماتوگراف متصل به طیف نگار جرمی (GC/MS)آنالیز شد و اجزای آن‌ها بر اساس شاخص بازداری و طیف جرمی تعیین گردید. سپس با استفاده از روش میكرودایلوشن (ریز رقت) و با استفاده از دستگاه خواننده الایزا خاصیت ضد باكتریایی اسانس‌های مورد نظر با تعیین حداقل غلظت بازدارندگی (MIC) و حداقل غلظت كشندگی (MBC) علیه برخی از باكتری‌های آلوده كننده مواد غذایی مانند Staphylococcus aureus، Bacillus cereus، Listeria monocytogenes، Escherichia coli O157H7 و Salmonella enterica و Pseudomonas aeruginosa بررسی شد. نتایج بدست آمده نشان داد كه در كرفس كوهی اجزای مهم اسانس شامل (Z)-ligustilide، (Z)-3-butylidene-phthalide، limonene α-phellandrene و germacrene B بود. اجزای مهم اسانس كلپوره شامل β-caryophylene، Germacrene D، γ-cadinene، (Z)- nerolidol، camphor، β-pinene، α- camphene، linalool و α-humulene بود. MIC اسانس كرفس كوهی بین 31/0 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر (مربوط به استافیلوكوكوس اورئوس) تا 5/2 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر (سالمونلا انتریكا) متغیر بود در حالی‌كه MIC اسانس كلپوره برابر 16/0 (مربوط به استافیلوكوكوس اورئوس) تا 25/1 میلی‌گرم بر میلی‌لیتر (مربوط به سالمونلا انتریكا) بود. با توجه به نتایج بدست آمده به نظر می‌رسد استفاده از گیاهان دارویی بومی در راستای كنترل موثر پاتوژن‌های مواد غذایی به عنوان یك روش مكمل كه در عین حال اثر نامطلوب كم‌تری بر خواص ارگانولپتیكی داشته باشند سودمند باشد.

In this research the essential oils (EOs) of Kelussia odoratissima and Teucrium polium were extracted by hydrodistillation. Extracted essential oils constituents were analyzed by gas chromatograph (GC) and GC/mass spectrometry and the essential oils constituents identified according to retention time and mass spectrum. Then minimum inhibitory concentration (MIC) and minimum bactericidal concentration (MBC) of the essential oils against Staphylococcus aureus, Bacillus cereus, Listeria monocytogenes، Escherichia coli O157H7, Salmonella enterica, and Pseudomonas aureogenosa were determined by microdilution technique using ELISA reader. The results showed that there are differences between the essential oils constituents as the main constituents in Kelussia odoratissima were (Z)-ligustilide, (Z)-3-butylidene-phthalide, limonene+-phellandren B. The main constituents of Teucrium polium essential oils were β-caryophylene, Germacrene D, γ-cadinene, (Z)- nerolidol, camphor, β-pinene, α- camphene, linalool, α-humulene. The MIC of Kelussia odoratissima EO was between 0.31 mg/ml (for S. aureus) to 2.5 mg/ml (for Salmonella enterica) but MIC of the Teucrium polium EO was between 0.16 mg/ml (for S. aureus) and 1.25 mg/ml (for Salmonella enterica). In conclusion, indigenous medicinal plants could be used for effective control of food borne pathogens as a complementary method that has less unfavorable effect on organoleptic attitudes of each products