تأثير غلظت‌هاي مختلف سلنيوم بر عملكرد و ويژگي‌هاي فيزيولوژيكي كلم تكمه‌اي (Brassica oleracea var. Gemmifera)

The Effect of Different Concentrations of Se on Yield and Physiological Characteristics of Brussels Sprouts (Brassica oleracea var. Gemmifera)

سلنیوم عنصری غیرفلزی است كه با تأثیر بر رشد و نمو گیاهان و به خاطر حضور در سیستم¬های آنتی¬اكسیدانی یك عنصر اساسی برای سلامتی انسان و حیوان شناخته شده است. به منظور ارزیابی تأثیر غلظت¬های مختلف سلنیوم بر عملكرد و خصوصیات فیزیولوژیكی كلم تكمه¬ای (Brassica oleracea var. Gemmifera) آزمایشی با شش سطح سلنیوم (0، 2، 4، 8، 16و 32 میلی¬گرم در لیتر از منبع سلنات سدیم) در قالب یك طرح كاملاً تصادفی با چهار تكرار در شرایط گلخانه¬ای انجام شد. نتایج نشان داد كه عملكرد گیاه به طور معنی¬داری (01/0 P≤) تحت تأثیر تیمارهای سلنیومی قرار گرفت، به طوری¬كه با افزایش غلظت سلنیوم در محلول غذایی از 0 تا 8 میلی¬گرم در لیتر عملكرد و شاخص كلروفیل افزایش، نشت الكترولیت در برگ¬ها كاهش و سپس با افزایش غلظت سلنیوم عملكرد كاهش و نشت الكترولیت در برگ¬های جوان افزایش یافت. حداكثر عملكرد با افزایش 40 درصدی نسبت به شاهد در غلظت 8 میلی¬گرم در لیتر مشاهده شد. با افزایش سطوح سلنیوم در محلول غذائی، غلظت سلنیوم افزایش یافت و به ترتیب برگ¬های پیر >برگ¬های جوان > جوانه¬ها بود. نتایج نشان داد كه می¬توان سلنیوم را حداكثر تا غلظت 8 میلی¬گرم در لیتر به منظور بهبود رشد گیاه به محلول¬های غذایی برای پرورش كلم تكمه¬ای اضافه نمود.

Selenium is a non metallic chemical element that affects plant growth and development and but it can due to the presence of antioxidant defense system as a matter of basic human and animal health has been identified. An experiment was conducted to study the effect of Se on physiological characteristics and yield of Brussels sprouts (Brassica oleracea var. Gemmifera) with six levels of Se (0, 2, 4, 8, 16 and 32 mg/l) from sodium selenate. The experiment was arranged in a completely randomized design with four replications under greenhouse conditions. The results showed that yield in terms of fresh weight of sprout was significantly (P≤0.01) affected by Se concentration so that increasing Se concentration from 0 to 8 mg/l increased the yield and chlorophyll index, electrolyte leakage (EL) in leaves decreased then with increasing Se concentration decreased the yield and EL in young leaves increased. The highest yield was observed at 8 mg/l Se concentration that was 40% higher compared to the control treatment. With increase concentration of Se in the nutrient solution increased Se concentration and as follow old leaves >young leaves > sprouts. The results showed that Se can be added at the 8 mg/l to the nutrient solution for growing Brussels sprout.