بررسي و شناسايي عوامل موثر بر معنويت سازماني در بيمارستان شهيد صدوقي يزد: رويكرد اسلامي

Investigation and Identification of the Factors affecting Organizational Spirituality in Yazd’s Shahid Sadoghi Hospital: an Islamic Approach

مقدمه: معنويت مفهومي بسيار گسترده است كه هر كس با توجه به اعتقادات، باورها و ارزش‌هاي شخصي، تفسيري متفاوت از ديگري از آن به عمل مي‌آورد. برخي ريشه‌اي دين‌محور براي معنويت قايلند و برخي ديگر معتقدند كه معنويت ارتباطي با دين نداشته و بسيار گسترده‌تر از آن است. از آنجا كه معنويت در جامعه ايراني ما مبتني بر دين است و آموزه‌هاي دين اسلام شكل‌دهنده معنويت است و با توجه به اين‌كه معنويت در سازمان‌ها مي‌تواند بستر مناسبي براي رشد همه‌جانبه فردي و سازماني را فراهم كند، اين پژوهش با هدف بررسي و شناسايي عوامل موثر بر معنويت سازماني با توجه به الگوهاي ملي و ديني، انجام گرفت. روش: روش پژوهش مورد استفاده از لحاظ هدف كاربردي و از لحاظ نحوه گردآوري داده‌ها توصيفي ـ پيمايشي است. جامعه آماري پژوهش شامل تمامي كاركنان بيمارستان شهيد صدوقي يزد در سال 1392 بودند (351N=) كه با استفاده از روش نمونه‌گيري تصادفي ساده 183 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند. جمع‌آوري داده به وسيله پرسشنامه‌اي محقق ساخته روا و پايا شده، انجام شد. داده‌ها از طريق آزمون‌هاي آماري توصيفي و تحليلي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته‌ها: تجزيه و تحليل داده‌ها نشان داد كه 10 عامل فضايل، فضاي معنوي، محتوايي، ساختاري، رهبري، فرهنگي، خلاقيت، ايمان، انگيزش و اجتماعي به عنوان عوامل موثر بر معنويت سازماني بشمار مي‌روند. نتيجه‌گيري: بر اساس يافته‌هاي اين پژوهش، مي‌توان نتيجه‌گيري كرد كه هر10 عامل (اگرچه با درجات متفاوت) به منظور پياده‌سازي معنويت سازماني در بيمارستان‌ها متناسب با مقتضيات فرهنگ ايراني و مباني دين اسلام مهم مي‌باشند. لذا لازم است تا مسوولين و سياستگزاران بيمارستان‌ها برنامه‌ريزي‌هاي مناسبي را براي حفظ و تقويت اين عوامل در بين كاركنان فراهم كنند.

Introduction: Spirituality is a very broad concept that everyone considering his or her beliefs and personal values make a distinguishing different interpretation about. Some believe religion-based root for spirituality and others express that spirituality has nothing to do with religion and is extremely beyond this border. Since spirituality in our society is based on religion and Islamic doctrine makes the shape of spirituality and with respect to the fact that spirituality in organizations may make a proper base for individual and organizational comprehensive growth, the current study is conducted with the goal of investigation and identification of affecting factors over organizational spirituality according to the religious and national patterns. Method: The method used in this study regarding applied goal and the way of data collection is survey – descriptive method. Statistical community of this research is composed of all personnels of Shahid Sadoghi Hospital in 2013 (N=351), among them 183 individuals were selected as the sample. Data collection was accomplished using a reliable and reasonable questionnaire. Data was analyzed using descriptive and analytical statistical tests. Results: Data analysis showed that 10 following factors are being considered as affecting factors regarding organizational spirituality: virtues, spiritual, contextual, structural, leadership, cultural, innovative, religious, motivational, and social virtues. Conclusion: According to the research findings, we may conclude that these 10 factors (although in different degrees) are important in order to employ organizational spirituality at hospitals based on proper requirements of Iranian culture and principles of holy Islam. Hence, it is required that officials and policy makers of hospitals undertake an appropriate plan to boost and maintain these factors between the personnels.