تحليل ديناميكي‌–‌آماري اثر متقابل نوسان اطلس شمالي (NAO) و نوسان مدن-جوليان (MJO)

Statistical-dynamical analysis of the mutual effects of NAO and MJO

نوسان اطلس شمالي (NAO) و نوسان مدن-جولين (MJO)، بخش هاي وسيعي از نيمكره شمالي زمين را تحت تاثير قرار مي دهند. با بررسي برهم‌كنش متقابل آنها و با داشتن اطلاعات كافي از هريك، مي‌توان فاز و شدت ديگري را پيش بيني كرد. بررسي آماري و ديناميكي رخدادهاي NAO و MJO بحراني زمستان نيمكره شمالي در دوره 37 ساله (1974-2011)، رابطه قابل‌‌توجهي بين اين دو پديده را نشان مي دهد. در روش آماري، محاسبه شاخص ميانگين NAO به تفكيك فازهاي MJO و با تاخيرهاي 5 تا 25 روزه، حاكي از رابطه علت و معلولي بين اين دو پديده است. براي بررسي ديناميكي اثر NAO بر MJO، نقشه هاي تركيبي تاخيري بي‌‌هنجاري باد مداري تراز 200 هكتوپاسكال و بي‌هنجاري تابش موج بلند خروجي (OLR) به تفكيك فازهاي فرين NAO و براي تحليل اثر MJO بر NAO، بي‌هنجاري تاخيري ارتفاع ژيوپتانسيلي تراز 500 هكتوپاسكال به تفكيك فازهاي MJO به‌دست آمده است. 20 تا 25 روز پس از فاز مثبت (منفي) بحراني NAO، فاز 7 (3) MJO ديده مي شود. اين اثر NAO بر MJO با ايجاد تغيير در بي‌هنجاري باد مداري تراز 200 هكتوپاسكال و نيز بي‌هنجاري OLR در عرض هاي حاره اي از اقيانوس اطلس تا اقيانوس هند به تفكيك فازهاي بحراني NAO همراه است. تحول زماني الگوي بي‌هنجاري باد مداري تراز 200 هكتوپاسكال و جهت انتشار اين بي‌هنجاري ها در روزهاي پس از فاز مثبت (منفي) NAO با تحول زماني و جهت انتشار بي‌هنجاري OLR همخواني بسيار دارد. بنابراين به نظر مي رسد كه اثر NAO بر همرفت MJO از راه القاي تغييرات باد مداري تراز بالاي جوّ تا اقيانوس هند منتقل مي شود. ازسوي‌ديگر، 5 تا 15 روز پس از فاز 3 (7) بحراني MJO، NAO به فاز مثبت (منفي) مي رود. اين اثر MJO بر NAO، با جهت‌‌گيري‌هاي متفاوت قطار امواج راسبي و در نتيجه شكست موج متفاوت در امريكاي شمالي و اطلس شمالي به تفكيك فازهاي 3 و 7 از MJO بحراني قابل مشاهده است.