مقايسه دو بديعيه درادب

A Comparative Study of Two Technical Qasidas in Persian Literature

قصايد فنّي از هنريترين قصايد زبان فارسي بشمارند و در آنها اغلب صنايع و فنون ادبي‌ درج شده است. اين قصايد ضمن نمود هنر شعري شاعران، از گنجينه‌هاي ماندگار فنون ادبي ‌محسوب ميشوند؛ از طريق اين قصايد در زمانهايي خاص، گسترش فنون ادبي ‌و ايجاد رغبت رقابت و در نتيجه حفظ و ترويج فنون ادبي،‌ ميسّر شده است. سهم پيشروان اين فنون ادبي ‌و سپس پيروان آنها در آفرينش اين هنر زباني و شعري بر كسي پوشيده نيست. چنانچه به كتابهاي فنون ادبي‌گذشته توجه شود، اغلب نمونه‌هاي شعري، از اين قصايد بر گرفته شده‌اند امّا از حيث تحوّل و تطبيق كمتر به اين قصايد پرداخته شده است. تحقيق و تتبّعي كه ميتواند به غناي بيشتر ادبي منجر شود. اين مقاله ميكوشد كه از ميان قصيده پردازان پيشرو و پيرو، سلمان ساوجي و حافظ علي بن نور را مورد بررسي قرار دهد و دو قصيده پر فنّ آنها را از حيث كمّي ‌و كيفي تطبيق نمايد

Technical qasida is among the most artistic forms of qasida in Persian and is replete with literary devices. These qasidas manifest the poetic craft of the poets and represent a long-lasting repertoire of literary devices. Technical qasidas have contributed to the development of literary devices and have encouraged competition among, and thereby preservation and development of, literary devices. The predecessors and followers of these literary devices have played a pivotal role in the creation of this linguistic and poetic art. A glance at books on literary devices reveals that most forms of poetry have their roots in this type of qasida. However, their development over time has been the focus of few studies. The present study thus attempts to examine the works of two rhetoricians, Salm?n S?voj? and H?fiz Al? ibn N?r; it focuses on two of their qasidas which are rich in literary devices and analyze them qualitatively and quantitatively