بررسي تنوع گونه اي و ساختار جوامع علف هاي هرز مزارع گندم آبي منطقه ايبك آباد شهرستان اراك

Survey of weeds species diversity and community structure in irrigated wheat fields of Aibak Abad region of Arak city

به منظور شناسايي و تعيين تراكم، تنوع گونه اي و غالبيت علف هاي هرز مزارع گندم منطقه ايبك آباد در شهرستان اراك، در يك مطالعه ميداني، 50 مزرعه در دامنه مساحت كمتر از 1 هكتار، 1 تا 2 هكتار، 2 تا 4 هكتار، 4 تا 8 هكتار و 8 تا 16 هكتار، در سال 1392 مورد بررسي قرار گرفتند. نمونه برداري با توجه به مساحت مزارع بطور تصادفي و مطابق الگوي W با استفاده از كوادرات 5/0×1 مترمربع انجام شد. در اين بررسي 64 گونه علف هرز از 23 خانواده گياهي شناسايي شد. خانواه هاي Poaceae و Brassicaceae با 17 درصد شاخص اهميت نسبي، بيشترين اهميت را در بين خانواده هاي گياهي داشتند. بر اساس اين نتايج علف هاي هرز غالب مزارع گندم آبي منطقه ايبك آباد به ترتيب اهميت عبارت بودند از Centaurea depressa، Descurainia sophia، Convolvulus arvensis، Alopecurus myosuroides، Silen conidea، Vaccaria pyramidata، Carduus pycnocephalus و Cardaria draba. نتايج اين مطالعه نشان داد كه با افزايش مساحت مزارع تراكم بوته، و تنوع گونه اي علف هاي هرز و همين طور شاخص تنوع شانون- وينر و سيمپسون كاهش يافت. بررسي پرسشنامه هايي كه در خصوص نحوه مديريت مزارع توسط كشاورزان تكميل شده بود نشان داد كه شيوه مديريت مزارع مخصوصاً مصرف علف كش ها به عنوان عامل اصلي ايجاد تغييرات در تركيب گونه اي علف هاي هرز مزارع گندم آبي منطقه ايبك آباد به حساب مي آيد.

In order to identify and determine the plant density, species diversity and abundance of weeds in wheat fields of Aibak Abad region in Arak city of Iran, 50 farms in 2013 was investigated in a field study. Fields based on their area in the ranges of Less than 1 hectare, 1 to 2 hectares, 2 to 4 hectares, 4 to 8 hectares, 8 to 16 hectares were identified. According to the area of farms, randomize sampling based on w pattern was performed using 0.5 on 1 square meter quaderates. 64 weed species from 23 plant families were identified. Poaceae and Brassicaceae families with 17 percent of relative importance were the most important families. according tothe results the dominant weeds in wheat fields of Aibak Abad Based on importance were Corn flower (Centaurea depressa), Tansy mustard (Descurainia Sophia) Binweed (Convolvulus arvensis L.) Foxtail grass (Alopecurus myosuroides), Cone catchfly (Silen conidia), Cow cockle (Vaccaria pyramidata), Plumeless Thistle (Carduus pycnocephalus) and (Cardaria draba). The results showed that by increasing the area of fields, the weed plant density, weed species diversity such as Shannon-Wiener diversity index and Simpson index decreased. Analaising of questionnaires filled in by farmers showed that fieldes management approaches especially herbicide application are known as the main reason of changes in the weed species composition of irrigated wheat field of Aibak Abad.