تعيين تبخير- تعرق، ضريب گياهي و مراحل رشد كلزا با استفاده از داده هاي لايسيمتري

Determination of evapotranspiration, crop coefficient and growth stages of canola by lysimetric data

به دليل اهميت كلزا به عنوان يك گياه روغني مهم و سازگاري آن با شرايط آب و هوايي مختلف، آزمايشي در سال 1389 براي تعيين تبخير- تعرق لايسيمتري كلزا در اراضي ايستگاه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه تبريز انجام گرفت. مقدارتبخير- تعرق لايسيمتري در منطقه مورد مطالعه برابر 6/583 ميلي متر تعيين گرديد. نتايج نشان داد كه بين تبخير - تعرق لايسيمتري و تبخير- تعرق حاصل از روش فايو پنمن مانتيث 36/23 درصد اختلاف وجود داشت. رابطه ضريب گياهي بر اساس روزهاي پس از كاشت، تابش جذب شده توسط گياه، اصلاح شده با دما و شاخص سطح برگ ارايه شد. طول مراحل رشد كلزاي بهاره شامل مرحله اوليه، توسعه، مياني و پاياني بر اساس درصد پوشش سطح زمين و شاخص سطح برگ به ترتيب برابر 25، 35، 20 و 20 روز به دست آمد. همچنين متوسط ضريب گياهي براي مراحل اوليه، مياني و پاياني رشد به ترتيب برابر 72/0، 45/1 و 66/0 تعيين شد. بين ضرايب گياهي حاصل شده از اين تحقيق با مقادير توصيه شده در نشريه فايو 56 اختلاف معني داري وجود داشت. ضمن آن كه تغييرات درصد پوشش سطح زمين، شاخص سطح برگ، ارتفاع گياه و شدت تبخير- تعرق در روزهاي مختلف پس از كاشت مورد بررسي قرار گرفت.

Because of the importance of canola as a major oil plant and its compatibility with different climatic conditions, an experiment was conducted in the Agricultural Research Station of Tabriz University to determine its lysimetric evapotranspiration. Lysimetric evapotranspiration was measured 583.6 mm in the study region. Results showed that there was 23.36 percent difference between lysimetric evapotranspiration and potential evapotranspiration resulting from FAO Penman-Monteith method. A relationship for crop coefficient was obtained based on the days after planting and radiation absorbed by plants and was corrected with temperature and leaf area index. The durations of growing stages of spring Canola including initial, development, middle and end stages based on percentage of land cover and LAI were obtained equal to 25, 35, 20 and 20 days, respectively. Also the mean values of crop coefficients were determined for the initial, middle and the end stages of growth equal to 0.72, 1.45 and 0.66, respectively. There was significant difference between crop coefficients resulting from this study with the recommended values in the FAO 56. In this study, changes in the ground cover percentage, LAI, plant height and evapotranspiration were investigated on different days after planting.