تاثير اصلاح يارانه بر مصرف حامل انرژي در ايران: مطالعه موردي مصرف بنزين، نفت و گازوييل

The Effect of Subsidy Reform on Energy Consumption in Iran: A Case Study of Gasoline, Oil, and Gas Oil Consumption

اين مقاله به بررسي اثر تغيير در حامل‌هاي انرژي همچون قيمت نفت، بنزين و گازوييل بر مصرف آن طي دوره 1390-1350 در ايران با استفاده از روش خودرگرسيون‌برداري (VAR) پرداخته شد. نتايج به‌دست آمده از توابع كنش و واكنش نشان مي‌دهد كه مصرف نفت بنزين و گازوييل بر اثر تغيير قيمت اين فرآورده ابتدا به‌صورت كاهشي بوده است و در مدت زمان كوتاهي افزايش خواهد يافت. نتايج حاصل از اين تحقيق نشان مي‌دهد كه با تغييرات قيمت حامل‌هاي انرژي، به تنهايي اثر چنداني بر مصرف اين فرآورده نخواهد داشت. با توجه به اين شرايط پيشنهاد مي‌شود جهت كاهش مصرف اين حامل‌ها در كشور از به‌كارگيري سياست‌هاي قيمتي (افزايش قيمت نفت، بنزين و گازوييل) به‌عنوان تنها ابزار سياستگذاري به‌شدت پرهيز شود. همچنين نتايج حاصل از عليت گرنجري بيانگر اين موضوع بوده كه يك عليت يك‌سويه از سمت مصرف حامل‌هاي انرژي به سمت قيمت آنها وجود دارد. همچنين نتايج عليت گرنجري اين آزمون نشان مي‌دهد كه براي كاهش مصرف نفت، بنزين و گازوييل نمي‌توان تنها متكي به راهكارهاي قيمتي بود و براي كاهش در مصرف حامل‌هاي انرژي بايستي به راهكارهاي غيرقيمتي ازجمله اصلاح الگوي مصرفي خانوارها اقدام كرد.

This paper examines the effect of energy price changes of oil, gas and gasoline on their consumption during 1350-1390 in Iran using vector autoregressive (VAR) model. The results obtained from Impulse Response Functions (IRF) reveal that the consumption of gas and gasoline initially decreases by increasing their prices but would start to rise after a short period. These results suggest that changes in energy prices alone do not have a noticeable effect on the consumption of these products. Therefore, it is suggested that in order to decrease the consumption of energy products in the country we shouldn’t apply pricing policies (increasing the price of oil, gas, and gasoline) as the only policy-making tool. Also, the result obtained by Granger causality shows that there is a unidirectional causality from consumption of energy products to their prices. Moreover, Granger causality test results also show that consumption reduction of oil, gas and gasoline cannot be achieved byonly pricing strategies and in order to reduce the consumption of energy products it is needed to apply non-pricing strategies such as revision of households’ consumption patterns.