تبيين فرايند يادگيري مراقبت معنوي در دانشجويان پرستاري ايران: يك مطالعه نظريه زمينه‌اي

PROCESS OF SPIRITUAL CARE LEARNING IN IRANIAN NURSING STUDENTS: A GROUNDED THEORY STUDY

چكيده پيش زمينه و هدف: علي رغم اين مدعا كه مراقبت معنوي بخش جدايي ناپذير و هسته مراقبت كل نگر محسوب مي‌شود، بيش از پنجاه درصد پرستاران در عمل چندان به مراقبت معنوي بيماران اهتمام نمي‌ورزند. و احساس مي‌كنند، مهارت و توانايي لازم را در اين حيطه كسب نكرده اند. لذا هدف از اين مطالعه كشف و تبيين فرايند يادگيري مراقبت معنوي در پرستاري ايران بود. مواد و روش كار: اين مطالعه با روش نظريه زمينه‌اي در سال91-1390 در دانشكده پرستاري و مامايي تبريز انجام گرفت. داده‌ها از 18 دانشجوي پرستاري، چهار استاد و مربي و سه سوپروايزرآموزشي با استفاده از مصاحبه نيمه ساختارمند جمع آوري گرديد. از روش پيشنهادي اشترايوس وكوربين براي تجزيه وتحليل داده‌ها استفاده شد. يافته‌ها: در پاسخ به سوال اصلي پژوهش پنج درون‌مايه يا طبقه اصلي به شرح زير استخراج گرديد. «ذخاير و آورده‌هاي فردي و ورودي»، «پارادوكس احساسي در بالين»، «يادگيري مراقبت بيمار محور»، «الگوپذيري باليني و يادگيري غيررسمي» و «جو و فضاي آموزشي». متغير مركزي اين مطالعه «الگوپذيري باليني و يادگيري غيررسمي» كه همه طبقات را به هم مرتبط مي‌ساخت، نشان داد، دانشجو با گزينش افراد محبوب كه متصف به صفات اخلاقي و معنوي خدا پسندانه هستند و تعاملات خوبي دارند، الگوپذيري نموده، (غالبا اساتيد/مربيان و بعد همگروهي‌ها و پرسنل) طي طريق مي‌كند و مصاديق مراقبت معنوي را فرا مي‌گيرد. فرآيند آموزش مراقبت معنوي، كه در برگيرنده مفهوم مراقبت بيمار محور بود، فرآيندي پويا، غير سيستماتيك و پنهان در تعاملات اجتماعي بود، كه غالبا در بالين كه عرصه واقعي تجارب پرستاري است و تحت تاثير ذخاير و اندوخته‌هاي معنوي، مذهبي، فرهنگي و شخصي دانشجويان، الگوپذيري از رفتار و شخصيت اساتيد و اطرافيان و تحت تاثير جو حاكم آموزشي بدون برنامه ريزي و به طور غير رسمي شكل مي‌گرفت. درنهايت يافته‌هاي اين پژوهش منجر به ارايه مدل توسعه مراقبت اعتقادي الگومدار در آموزش مراقبت معنوي دانشجويان پرستاري گرديد. بحث و نتيجه گيري: تقويت پايه‌هاي اخلاقي و معنوي الگوهاي اصلي منتخب دانشجويان (اساتيد/مربيان)، تدوين برنامه و محتوي منسجم، كاربرد راهبردهاي آموزشي مناسب، ايجاد فضاي آموزشي عاطفي و پذيرا (حمايتي) و برنامه‌هاي فوق در معيت افراد محبوب و متعهد زمينه يادگيري مراقبت معنوي را تسهيل خواهدكرد. كليد واژه‌ها: مراقبت معنويت، تحقيق كيفي، دانشجوي پرستاري، فرآيند يادگيري

Abstract: Background & Aims: Despite the claim that spiritual care is an integral part and core of holistic care, more than fifty percent of nurses have seldom done it and, they feel that, they need more spiritual care education and practice. Therefore this study was conducted to explore and explain theoretically nursing studentsʹ spiritual care learning process. Materials & Methods: In this qualitative study 18 bachelor students, 4 teachers and 3 hospital supervisors were interviewed using deep and semi-structured interviews. Strauss and Corbin constant comparison was used for data analysis. Result: Spiritual education, from the participant’s point of view, means the teaching and learning of how to provide comfort, security and connecting to Allah (religious decrees do) which can be achieved via positive motivation, efficient modeling and appropriate educational environment. Clinical and non-formal learning of spiritual care as the main theme comprised 5 sub-themes which include "affected by the master," "effectiveness of friends in clinic," "family influences" and "multimedia, internet, congress and exhibition influences» Conclusion: This research helped to identify the factors that impact nursing studentsʹ spiritual care learning in Iran. Keywords: nursing students, non-formal learning, Clinical learning, grounded theory, spiritual care