منبع كنترل سلامت در زنان مبتلا به ديابت بارداري

INVESTIGATING HEALTH LOCUS OF CONTROL AMONG WOMEN WITH GESTATIONAL DIABETES AND ITS RELATIONSHIP WITH DEMOGRAPHIC VARIABLES

چكيده پيش زمينه و هدف: يكي از مسايلي كه بارداري را تحت تاثير قرار داده و منجر به پيامدهاي نامطلوب مي‌شود ديابت حاملگي است. در درمان و كاهش عوارض ديابت حاملگي، عوامل روان‌شناختي، همچون منبع كنترل سلامت دروني و بروني از عوامل مهم در ميزان حس مسيوليت در كنترل بيماري و حفظ سلامت و خود مراقبتي و خود كنترلي مي‌باشد. اين پژوهش با هدف تعيين منبع كنترل سلامت ( در ابعاد دروني و بروني) در زنان مبتلا به ديابت بارداري انجام شده است. مواد و روش كار: اين پژوهش، يك مطالعه همبستگي توصيفي است. جامعه پژوهش را كليه مادران باردار مبتلا به ديابت حاملگي كه داراي معيارهاي ورود به مطالعه بودند تشكيل مي‌دادند. حجم نمونه پژوهش 100 نفر برآورد شد كه با روش نمونه گيري مستمر از چهار مركز آموزشي و خدمات درماني انتخاب شدند. ابزار گردآوري داده‌ها پرسشنامه بود. براي كسب اعتبار علمي ابزار از روش اعتبار محتوا و براي پايايي ابزار از آلفاي كرونباخ استفاده شد. داده‌ها با نرم افزار SPSS مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. از آزمون ANOVA يك طرفه و T-test استفاده گرديد. يافته‌ها: بر اساس يافته‌ها 46درصد از مادران باردار، داراي منبع دروني پايين و 54درصد داراي منبع دروني بالا و معتقد به تاثيرِ خودِ فرد بر سلامتي بودند. ليكن از ابعاد كنترل سلامت، به طور كلي و با محاسبه z-score، منبع كنترل بروني پزشك از بالاترين فراواني برخوردار بود. از ابعاد منبع بيروني كنترل سلامتي ( شانس، پزشك و ديگران) امتياز كسب شده از شانس 50درصد پزشك 61درصد و ديگران 50درصد بود. بحث و نتيجه گيري: از آن جايي كه فراوان‌ترين بعد منبع كنترل سلامت، اعتقاد به پزشك بود، لذا رسالت سنگين پزشكان و ارتباط درماني گروه پزشكي با بيماران و مددجويان در تاثيرگذاري بر سلامتي و خود كنترلي آنان مورد تاكيد مي‌باشد. همچنين با توجه به وجود ارتباط بين منبع كنترل شانس با سطح تحصيلات، به اين معني كه با افزايش سطح تحصيلات، ميزان اعتقاد به شانس كاهش مي‌يافت، به طوري كه افراد دانشگاهي، منبع كنترل "شانس" را در حد پايين تري نسبت به اكثر افراد بي سواد، دارا بودند. لذا اين نكته مي‌بايست به طور جدي در استراتژي‌هاي آموزش بهداشت و خود مراقبتي بيماران مبتلا به ديابت حاملگي مد نظر قرار گيرد. كليد واژه‌ها: بارداري، منبع كنترل سلامت، ديابت حاملگي اين مقاله برگرفته از پايان نامه كارشناسي ارشد مي باشد.

Abstract Background & Aims: Gestational diabetes is one of the common conditions which entails high risk pregnancies and leads to adverse pregnancy outcomes. Regarding treatment and reduction of complications and adverse pregnancy outcomes, psychological variables such as internal and external health locus of control has important role in self care and self control of gestational diabetic women. Therefore, the purpose of this study is to determine health locus of control among women with gestational diabetes and its relationship with demographic variables. Materials & Methods: A descriptive correlational design was used in the study. One hundred pregnant women with the diagnosis of gestational diabetes in their last month gestational age were continuously recruited from four educational hospitals and health centers. The instrument for data collection was a questionnaire. Regarding validity and reliability of the instrument, we used content validity and Chronbach’s alpha for internal consistency. Descriptive statistics and data analyses were performed using the SPSS statistical software for Windows. Result: In this study, 46% of the subjects had low internal health locus of control, 54% high locus of control with responsibility on their health. Also the different dimensions of external locus of control were consisted of chance, doctors and others. Fifty percent of the subjects had low external locus of control (chance), 39% high locus of control, 61% low external locus of control (doctors), 50% high locus of control (doctors), 50% low external locus of control (others) and 50% high external locus of control. In general, with the calculation of z score, the highest frequency of the different aspects of health locus of control was doctors. There were significant relationships between locus of control and some demographic variables. Conclusion: According to the study, doctors as the highest frequency of the dimensions of external health locus of control has significant role on the patients’ health and diseases. Therefore the therapeutic relationships between doctors and clients could be important. Also, there was a significant relationship between external health locus of control (chance) and the subjects’ educational status. It seems that this factor should be considered in health education and self care strategies, especially in women with gestational diabetes. Key words: Pregnancy, Health Locus of Control, Gestational Diabetes