امكان سنجي فني و اقتصادي جمع آوري آب باران از سطح بام ساختمان ها (مطالعه موردي: دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان)

Technical and economic feasibility study of rooftop rainwater harvesting system (Case Study: The Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources)

كمبود آب شيرين در بعضي مناطق بحراني جدي است. يكي از روش هاي كاهش اتكا به منابع آب معمول، جمع آوري آب باران است. اين مقاله به پژوهشي در خصوص روش هاي امكان سنجي اجراي سامانه جمع آوري آب باران از بام ساختمان هاي دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان مي پردازد. در آن از تجزيه و تحليل بيلان آب در پرديس هاي دانشگاه، ارزيابي كيفي و ميكروبيولوژيكي آب باران در چند نمونه از آب جمع آوري شده از بام هاي مختلف و نيز براي بررسي توجيه اقتصادي از تجزيه و تحليل نسبت منفعت به هزينه استفاده شده است. نتايج محاسبه بيلان آبي نشان داد كه جمع آوري آب باران به طور قابل ملاحظه اي حتي در ماه هاي خشك ميزان تكيه بر منابع آب شيرين شهري را كاهش مي دهد. نتايج بررسي پارامترهاي كيفيت شيميايي و ميكروبيولوژيك، لزوم توجه دقيق تر به آلودگي هاي احتمالي آب، به دليل وجود عوامل بيماري زا به ويژه كليفرم ها و اي كولي براي مصرف شرب را نشان مي دهد. بنابراين، لازم است در سامانه هاي جمع آوري آب باران به نصب فيلتر و انحراف دهنده اوليه توجه خاص شود. تجزيه و تحليل نسبت منفعت به هزينه نشان مي دهد كه در منطقه مورد مطالعه، احداث سامانه ياد شده توجيه اقتصادي دارد، اگرچه اين نسبت در بخشي از افق برنامه ريزي 20 ساله براي گزينه هاي قيمت گذاري بر مبناي بهاي آب شهري گرگان (نرخ يارانه اي) كم تر از يك مي باشد. اين مقاله توجه سياست گذاران و مديران منابع آب شهري نسبت به دانش و راه حل هاي منطبق بر محيط زيست در راستاي معرفي و استفاده از منابع آبي مختلف را افزايش مي دهد، تا زمينه ساز تامين اعتبار لازم و توجه كافي در برنامه ريزي ها و سياست گذاري ها باشد.

Shortage of freshwater in some parts of Iran is quite serious that needs to be addressed adequately. Rainwater harvesting is considered to be one of the effective ways to reduce the dependence on the conventional fresh water resources. This paper focuses on the feasibility study for implementing rainwater collection systems from rooftops at Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources (GUASNR). The paper is consisted of water balance analysis on two campuses of the university, water quality and microbiology assessment of rainwater for a few samples collected from different rooftops as well as a cost-benefit analysis to determine financial justification. The analysis reveals that rainwater harvesting can reduce the pressure on the municipal water consumption significantly even during dry months. The water quality and microbiology analyses show that careful considerations need to be taken for the possible contamination by pathogens mainly by coliforms and E-coli if drinking consumption is meant. Additionally, in a roof rainwater harvesting system it is essential to design and assemble a filter and a first flush device properly. The cost-benefit analysis shows that a rainwater harvesting system is economically feasible for the study area although the ratio is negative for a proportion of planning horizon for subsidised pricing. This paper increases the awareness of policy makers and managers of municipal water resources towards knowledge and environmental-based solutions in line with utilising alternative water resources. This can provide the required basis for fund allocation and adequate consideration in policy making and planning programs.