چشم‌انداز رهايي بشر در نظريه اسلامي و نظريه انتقادي روابط بين‌الملل: رويكردي تطبيقي

An Outlook for the Emancipation of Mankind in Islamic Theory and Critical Theory of International Relations: A Comparative Approach

مقاله حاضر به بررسي تطبيقي چشم‌انداز رهايي بشر در نظريه اسلامي و نظريه انتقادي روابط بين‌الملل مي‌پردازد. نگارنده از رهگذر مقايسه اصول فرانظري و مباحث محتوايي نظريه اسلامي و نظريه انتقادي روابط بين‌الملل مي‌خواهد دريابد چه نقاط قرابت و افتراقي ميان اين دو رويكرد نظري در خصوص آرمان رهايي بشر وجود دارد. در پاسخ به پرسش اصلي مقاله، مدعاي نگارنده اين است كه هرچند نظريه اسلامي و نظريه انتقادي، هر دو آرمان رهايي بشر را در كانون توجه خويش قرار داده‌اند، لكن برداشت و تعريفشان از آن اساساً مغاير است و چشم‌انداز رهايي را به گونه‌اي متفاوت ترسيم مي‌كنند كه ريشه اصلي اين مغايرت و تفاوت را بايد در سطح فرانظري و در اختلافات بنيادين هستي‌شناختي آنها سراغ گرفت.

This article conducts a comparative study on the outlook for emancipation of mankind in Islamic theory and critical theory of international relations. Through a comparison of meta-theoretical principles and discussions about the content of Islamic theory and critical theory of International relations, the author tries to find out where these two theoretical approaches converge and diverge on the "emancipation cause". To answer this inquiry, the author claims that although both Islamic theory and critical theory have put the emancipation cause at the center of their attention, they have a fundamentally different interpretation and definition in this respect. They depict a totally different picture of the outlook of emancipation whose main roots should be traced into a meta-theoretical level and in their fundamentally ontological difference.