تامين مالي اسلامي بر اساس اعتبار در حساب جاري بر مبناي عقد وكالت

Practical Model of Overdraft in non-interest Banking based on Power of Attorney Contract

يكي از روش هاي تخصيص منابع در بانكداري متعارف، اعتبار در حساب جاري است. اين خدمات در قالب تخصيص اعتبار به بنگاه‌ها براي استفاده در نيازهاي كوتاه مدت، فوري و ضروري مي‌باشد. اين نوع از خدمات با توجه به ماهيت ربوي بودن آنها، در چارچوب قانون عمليات بانكي بدون ربا در كشورمان قابل استفاده نيست. با توجه به مزاياي بسيار زياد اين روش، در سال‌هاي اخير پژوهشگران حوزه‌ مالي اسلامي به دنبال راهكارهاي جايگزين براي استفاده از اين شيوه تخصيص منابع مي‌باشند. در اين سال‌ها راهكارهاي متفاوتي براي جايگزيني داده شده است، اما بيشتر راه حل‌ها علي‌رغم مشروع بودن به دليل جذابيت و مقبوليت كمي‌كه براي بانك‌ها يا بنگاه‌ها داشته‌اند، مورد استقبال قرار نگرفته‌اند و يا داراي فرآيند پيچيده‌اي بوده‌اند كه در عمل قابليت پياده شدن نداشتند. اين مقاله كه از نوع پژوهش كاربردي است، با استفاده از روش پژوهش توصيفي- تحليلي در صدد نشان دادن راهكاري با استفاده از عقد وكالت مي‌باشد كه علاوه بر مشروعيت، به لحاظ اقتصادي نيز مقبول بانك‌ها و بنگاه‌هاي اقتصادي بوده و همچنين بتواند يك فرآيند سهل و آسان براي استفاده از اعتبار را فراهم آورد. در اين راهكار، بانك، اعتباري را در قالب عقد وكالت به بنگاه تخصيص مي‌دهد و به او وكالت مي‌دهد تا اين اعتبار را در قالب هر كدام از عقود مبادله‌اي با ملاحظه شرايط و سود معين بانك به بنگاه خود اعطا كند و اقساط استفاده از اعتبار شامل اصل اعتبار و سود بانك را بازپرداخت نمايد.

One method of allocating resources in conventional banking is overdraft. This type of service consists of allocating credit to businesses for short-term and urgent needs. Due to its interest-bearing nature, this service may not be used in the framework of non-interest banking in our country. For immense benefits of this approach, in recent years, Islamic finance scholars seek alternatives for this method of resource allocation. Several approaches have been proposed as alternatives but in spite of being acceptable from Sharia perspective, they have not been attractive for banks and institutions and they have been too complex for implementation. This article is an applied research aimed to introduce an alternative, using power of attorney contract, to be acceptable both from Sharia and economical perspective and can provide banks and institutions with an easy procedure for credit use. In this solution, the bank allocates credit to firm based on power of attorney contracts and gives the power to them to use this credit based on some conditions and bank’s expected profit rate. Finally, the firm pays back the principal and its profit to the bank.